E caso di fraude na Setar NV no tabata menos cu un bom cu a cay ayera na Aruba. Via un noticia na Miami, Florida, comunidad a haya sa cu sigur ocho luna pasa caba gerencia di Setar NV tabata na altura di e caso di fraude en cuestion.  Y kico nan a haci? Asina leu cu e noticianan ta duna nos detaye, nos por comprende cu a actua solamente den secreto. A kita e persona discretamente di trabao, a laga su persona bay biba den exterior, y… nunca a bay Ministerio Publico!!

Nos no ta papiando cualkier compania priva, esaki ta un empresa propiedad di pueblo, y nos interes ta cu delincuente ta bay cera! Cu esaki caba, dirigencia di Setar ta mustra inepto pa maneha un caso asina. Si ocho luna pasa tabatin e pruebanan riba mesa con e fraude a tuma luga y ken tabata involucra, no ta keda nada otro cu bay Ministerio Publico pa denuncia e delito. E manera di opera di tene e caso scondi y duna e persona diplomaticamente un salida for di e pais, ta duna hopi di pensa. Hopi pregunta ta surgi awor:
–          Pakico a scoge pa no bay Ministerio Publico? Den un caso asina grandi, un dirigencia responsabel no por haci nada otro cu envolve e autoridadnan hudicial concerni, pa nan haci nan trabao. E situacion actual por ser interpreta como di complicidad di acomoda un delincuente, dunando oportunidad pa e sigui hiba un bida comodo otro caminda, mientras cu pa nos sentimento di husticia e mester tabata cera na KIA wardando su caso bin dilanti hues.
–          Por ta cu no a denuncia e caso, pasobra e ora e persona lo tin problema pa haya residencia na Merca? Al fin y al cabo, e mester por presenta un certificado di buena conducta na Merca pa por haya residencia. Pa cualkier persona nan no ta bay haci esaki pero e persona tabata ‘well connected’ den e partido berde. Esey por splica cu a atende e caso di e manera aki?
–          Tabatin mas hende den organisacion di Setar envolvi den e caso? Esey tambe por ta un motibo pakico no a haci denuncia, pero a scoge pa ‘resolve’ e asunto di e manera aki?
–          Tabatin mas hende na Aruba, pafo di Setar, envolvi den e caso aki? Si ta asina, otro motibo pa un salida ‘elegante’ pa e delincuente en cuestion, pa por sali trankilamente for di Aruba, bay establece su mes na otro pais?
–          Kico e hunta di comisario di Setar ta bay haci awor, sinta brasa crusa y contempla e proceso na Merca, o ta bay pone e director bao presion pa bay Ministerio Publico, aunke ta ocho luna laat? O nan tabata na altura y a permiti esaki?
–          Kico e ministro en cuestion ta bay haci, sinta brasa crusa mientras director di Setar NV a duna oportunidad pa e delincuente en cuestion scapa for di gara di husticia na Aruba?  O, pio ainda, e tabata na altura di henter e asunto y a permiti pa e persona muda bay biba na Merca, sin enfrenta husticia aki mes? E no por bisa tampoco cu e cos aki a sucede prome cu el a bira ministro, pasobra e tabata man drechi di esun anterior…

Te awor, un di e poco cosnan cu e ministro a bisa ta cu “echonan asina ta daña nomber di Setar.” Nos lo bisa: “no, pio, e manera di purba tapa e asunto aki, esey ta duna nos (Aruba) mal nomber. Palabra ta awor na Ministerio Publico, cu no necesariamente mester sinta warda un denuncia oficial pa cuminsa move. Di tur manera Setar na cierto momento lo mester bay haci denuncia aki na Aruba tambe, sino ta con nan lo kier haya un aprobacion di un accountant riba nan cuenta anual, si nan ta demanda e persona y e companianan cu a paga soborno, sin cu tin denuncia haci. Importante ta pa haya sa cuanto placa e persona a ricibi y kico el a haci cu ne. Si ta trata di miyones di daño, e no a gasta tur e placa cu un piscina y panel solar, y un pickup. Por ta cu e mester a comparti placa cu otro persona(nan)?

Ta logico cu ta solamente un investigacion penal completo por trece tur detaye afo. Loke nos ta mirando aki ta parce un intento pa haci ‘damage control’, pero damage control pa ken? Si limita e asunto na un caso civil di daño y perhuicio na Merca, tur otro ramificacion aki ta keda scondi. Esey ta e intencion? Lo no ta mas logico pa pidi su extradicion y trece Aruba pa husga su persona aki mes?

Nos a comprende cu en todo caso awor no mas Setar ta contrata algun di e accountancy nan di prestigio pa reforsa su control administrativo interno. Bon idea, pero lo tabata miho si nan a actua hopi prome. Landslaboratorium, hedging, awor Setar, cuanto mas mester sigui? Anto ainda no ta mira cambio den control administrativo di gobernacion?