Un di e observacionnan mas sobresaliente di e ultimo dianan aki ta e expresion haci pa nos Promer Ministro, cu supervision financiero manera proponi pa Hulanda den e proyecto di ley di Reino (RAft) pa Aruba lo “bay kibra Aruba”. Por cierto no solamente un expresion hopi fuerte, pero tambe dificil pa visualiza. Y dificil pa comprende, den luz di e expresion haci anteriormente pa e mandatario, cu e “no lo permiti pa Aruba kibra”.

E ultimo expresion aki a ser tuma pa hopi ciudadano como un garantia, un despreocupacion cu nos promer mandatario lo no permiti un situacion cu lo conduci na un peligro mas grandi cu esun cu nos ta aden caba. Nos ta kere cu esey a yuda pa duna basta hende un tiki mas trankilidad, aunke probablemente tin hopi tambe cu a keda mes sospechoso di kico ta bay pasa proximamente. Y awor cu e decision cu no ta bay di acuerdo cu e proposicion Hulandes, e sospecho ki cu no ta bay den teritorio mas peligroso ainda no a bira menos, al contrario. Hopi ciudadano a keda cu e duda y temor cu mas posposicion di un acuerdo cu Hulanda ta pone nos solamente mas den peligro.

Pero promer cu tur cos, ban purba comprende kico e mandatario lo kier bisa cu e frase cu “e supervision financiero ta bay kibra Aruba”. Pa esey, nos mester bay atras algun aña pa comprende di unda e supervision financiero ta bin. Na 2015 Aruba y Hulanda a yega na un acuerdo tocante un ley Arubano di supervision financiero, cu pa un gran parti tabata un copia di e ley di supervision cu a crea na 2010 pa e islanan Curaçao y Sint Maarten. Claro cu e tempo ey caba a laga cierto aspecto un banda, tumando na cuenta cu tabata asunto estrictamente aplicable pa e dos otro islanan, mirando e motibonan cu den nan caso a conduci na e ley. Un di e asuntonan a keda un banda ta cu no a inclui pa Aruba e posibilidad pa fia – automaticamente – cerca Hulanda den caso di necesidad di financiamento externo. Esaki ta naturalmente no solamente un oportunidad pa haya prestamo pa fia cu interes abao, pero tambe un obligacion pa fia ey y no subi mercado. Es decir, cu e no ta algo ‘vrijblijvend’ y tin e trasfondo di kier garantisa cu tin un control estricto kico ta fia y pakico.

Awor, si nos ta interpreta e documentonan na nos disposicion bon, e idea ta cu den e ley di Reino pa Aruba ta introduci e posibilidad aki tambe, loke en general mayoria di hende lo aplaudi, pasobra e ta brinda e posibilidad di baha gasto di interes, si por sustitui un prestamo caro – di interes halto – pa un prestamo Hulandes pa interes abao. Sin embargo, e inscripcion coriente (lopende inschrijving) di Hulanda riba prestamo di Aruba lo conta solamente pa prestamo pa cubri gastonan di capital y no pa cubri gasto di ‘gewone dienst’ y tampoco pa refinanciamento di prestamo cu Aruba a cera caba promer cu e ley di Reino bin na vigor. Esaki ta parce un intento pa evita cu na ultimo ora, manera ta e caso actualmente cu gobierno di Aruba ta nenga di firma y ta menasa di bay fia placa otro caminda pa interes halto, pa finalmente firma toch cu Hulanda, cu e posibilidad di refinancia esakinan cu placa Hulandes despues. Realmente nos no sa kico exactamente a pasa aki pero por ta cu esaki ta un di e puntonan cu gobierno di Aruba no a acepta, pasobra fia placa pa cos cu no ta inversion a caba…

Sin embargo, esaki ta suficiente pa ‘kibra Aruba’? E ta kibra al contrario e fiesta di crea debe y laga e siguiente gobierno cobra pueblo. Ta bira tempo anto pa e ministronan concerni duna nos claridad riba e puntonan aki.

Di biaha nan por duna claridad tambe riba e exigencianan Hulandes pa loke ta e cooperacion hudicial y combatimento di criminalidad cu ta cruza frontera. Nos ta mira tur e exigencianan poni den e condicionnan pa por haya ayudo, y ta bira tempo pa ministro encarga cu husticia duna claridad pakico nos ta e unico pais den Reino cu ta obstaculisa e cooperacion hudicial.

En todo caso, papiando di kibra Aruba, nos tin mas miedo cu tin otro cos cu ta kibra Aruba, anto sin duda algun. Esey ta e perspectiva negativo di e momento aki, unda nos no ta mira, di e mesun gobierno cu ta usando tanto energia pa bringa Hulanda, un solucion y actuacion contundente pa para e desaroyo preocupante di e virus Covid-19. Den esey mester ta bon cla cu si nos no ta logra exito riba e tereno aki, nos por lubida un reapertura significativo di nos economia. Y ta importante pa pone bon cla cu na e momento aki no tin ningun alternativa pa e regreso na un nivel aceptable pa turismo. Por tin masha hopi plan bunita pa ‘diversifica economia’ pero eseynan, si acaso nan ta realisable, no tin ningun contenido real a corto plazo. Ta tristo cu e isla aki ta ser goberna pa un manyen di hende cu ta haya nan orguyo y bataya personal mas importante cu atende e necesidadnan di e pueblo aki. Ta ken ta kibra Aruba?