Diabierna ultimo, Stichting Rancho a organisa un anochi di intercambio informativo tocante intercambio cultural y comercial entre Aruba y region Colombiano di Guajira. E reunion aki cu a tuma luga den Centro di Actividad di Rancho, caminda presidente di e fundacion aki, Clifford Rosa a papia riba e contenido di e acuerdo  DCA 338/16; y nan plannan den cuadro di e documento aki cu ta busca incentiva e relacion bilateral entre Aruba y Guajira.

E documento aki a wordo firma pa ex minister di Cultura, Otmar Oduber riba dia 26 di juli 2016, caminda a wordo cumbini pa reactiva e convenio di acuerdo di intercambio cultural, pero tambe riba tereno comercial y maritimo entre Aruba y Guajira. Sr. Rosa a bisa cu e acuerdo aki tin di haber cu otro documento cu a keda firma na aña 2009, ya cu 8 aña pasa ya caba tabatin e prome intento pa bin cu e relacion formal aki. Tambe riba 1 october 2014, fundacion Rancho a acerca DCA cu e peticion pa sondea e posibilidad pa reactiva e acuerdo di intercambio  entre ambos region.

Sr. Rosa a indica cu e intercambio di carga of mercancia ta un punto cardinal riba e parti comercial, mirando cu e tipo di actividad aki tambe tabata algo cu ta existi pa hopi tempo entre ambos region. El a bisa cu tabatin tempo bon y malo, y e ta kere cu aworaki e tempo lo por ta malo tambe, pero nan ta premira cu pa medio di “un poco di ahuste”, e por wordo drecha un biaha mas pa asina bin cu un temporada bon atrobe. A wordo menciona cu un factor cu ta afecta e proceso aki ta e tarifa halto cu un solo compania ta stipula riba cualkier operacion riba waf di Barcadera.  E ta un factor cu ta dificulta cu comercio a poco scala ta wordo realisa exitosamente como esun entre Guajira y Aruba ya cu e ta afecta nan limitando cualkier sorto di estimulo comercial.

Bonansa y cultura
Sr. Rosa a bisa cu na Guajira a yega di existi diferente bonansa y e ta haya cu conhuntamente  no solamente entre Aruba y Guajira so, sino te hasta Corsou y Bonaire, nan lo por fortalece e relacion aki. El a informa cu na Riohacha cu ta e ciudad capital di Guajira ta existi un interes enorme pa manda productonan pa Aruba. E productonan aki sigur ta esunnan cu nos tin mester di dje cu ta fruta y berdura  cu por bin for di Colombia.  Actualmente tin un desaroyo grandi den sector di agricultura na Guajira mes. Ademas nan tin un nivel hopi halto di sanidad pa e produccion cu nan ta haciendo.

Sr. Rosa a laga sa cu Guajira ta ofrece alternativanan pa fortalece e area cultural cu nos pais, y ya caba nan a bin realisando varios bishita pa realisa trabou documental riba e indjan Wayuu cu ta di e mesun famia di e indjan Caquetio cu a yega di habita riba nos isla. E ta haya cu e integracion cultural aki ta un paso “hopi grandi pa e fundacion por sigui haci su trabou di investigacion y documentacion”.

Ta existi hopi informacion, pero nan no ta documenta ainda y p’esey  Stichting Rancho ta elogia e trabou di autornan cu ta percura pa echonan historico di cultura y integracion comercial no bay perdi, entre nan “La Guajira-Aruba, Hermana unidas y separada por el mar”, “Bonanza de La Guajira” y e obra nobo “E Negoshi di Koffie na Aruba”. El a bisa cu e aspecto di cultura ta uno hopi importante pa e fundacion aki.

Ta asina cu hunto cu Departamento di Cultura Aruba (DCA) nan ta bin haciendo hopi di e trabou aki, ya cu e accento ta cu nos tin reisnan comun. Ademas “nos no tin cu bay  hopi leu for di Aruba, pero hopi cerca mes nos tin hopi informacion y hopi oportunidad ainda pa investiga pa nos por tin documento al dia”.

Reunion cu gremionan
Un gran interes a wordo expresa pa e publico presente pa e labor cu Stichting Rancho ta bin realisando pa rescata e fortalece e relacion cu pa siglonan semper a existi di forma regular y iregular. Sr. Rosa a bisa cu aña pasa, presidente di Camara di Comercio di Riohacha a bin Aruba y pronto pa luna di februari otro delegacion lo bini pa explora e tereno cu lo yuda activa e comercio di dobel via entre ambos paisnan. Tambe gobierno di Aruba lo sigui cana via canal diplomatico cu Colombia pa Aruba lo bira un hub comercial entre nan y Europa.

Durante e anochi di dialogo aki, Sr. Rosa a mustra kico nan a haci y kico nan ta haciendo, pero e obhetivo principal ta esun di busca mas union pa ehecuta e intercambio aki den futuro. El a indica cu esaki ta un prome step, y cu pronto nan lo organisa un reunion cu e gremio comercial, pero esun maritimo tambe, ya cu nan ta areanan cu ta contempla den e acuerdo menciona ariba.

E acuerdo aki ta menciona entre otro pa implementa tipo di encuentro of desaroyo di stagiaire y beca riba tereno di investigacion social. Pero tambe crea concurso y bin cu publicacionnan. Pero principalmente fortalece e vinculonan di hermandad pa medio di turismo cultural entre ambos pueblo.  Sr.Rosa a bisa cu esaki ta un meta inicial  y importante.

“Nos ta mira cu actualmente tin hopi oportunidad cu Guajira ainda. P’esey nan plan ta di crea un facilidad di infrastructura cu lo por yuda ambos destinacion pa bin cu un desaroyo na “nos agrado”, el a bisa.  E ta haya cu mester bin cu mehora pa facilita e intercambio aki cu un region di Colombia cu nos tin hopi laso familiar cu nan.