Ayera mainta, durante un conferencia di prensa di Universidad di Aruba hunto cu Wit Gele Kruis, a informa tocante un estudio cu ta bay inicia fin di siman aki, buscando informacion tocante alimentacion di baby na Aruba.

Thais Nierop, docente na Universidad di Aruba den facultad di Turismo y Hospitalidad, a cuminsa splicando e motibonan pakico ta realisando e estudio. El a splica cu aña pasa, Wit Gele Kruis (WGK) y Fundacion Pro Lechi Mama a acerca Universidad cu e idea pa ripiti un estudio cu a wordo haci na añanan 2002 y 2010. “Nos ta papiando awo cu nos tin datonan di 11 aña y mas bieu, y cu ta tempo pa nos cuminsa haya data pa nos wak kico ta pasando na Aruba, si tin cambionan entre e generacionnan ora nos ta papiando di alimentacion di nos baby.”

 

E estudio specificamente ta pa mama cu tin yiunan entre cero pa cuatro aña, pa duna dos tipo di informacion. Uno ta kico ta alimentando bo yiu, y e otro, ta e motibo pakico. “Pa nos ta sumamente importante pa nos wake motibo, e factornan cu ta hungando un rol den bo decisionnan pa cu alimentacion di bo baby”, Nierop a bisa.

Manera ta conoci, ora un mama tin un baby recien naci, tin escogencia di duna pecho – lechi materno – duna formula, of por duna un combinacion di nan dos. “No ta asina cu nos ta bay bisa un ta miho cu e otro, no, pasobra tin hopi circunstancianan cu ta hunga un rol den nos decisionnan y kico nos ta duna nan. Ta importante pa nos simplemente compronde e dicon.”

Contestando pakico ta bin cu e encuesta, Laura Gallego, sector Cuido Mayor y Yiu na Wit Gele Kruis, a splica cu ta preparando pa haya mas informacion y asina haci uso di esaki pa duna informacion back na mayornan cu ta acerca WGK.

“Lo ta bon pa sa cierto cosnan cu tin mester, pero cu toch mester di informacion.” Contestando si e mayornan na momento di acerca WGK no ta duna informacion completo, Gallego a responde: “No, nos ta haya nan informacion sigur sigur, nos tin capacidad pa haya esaki. Ta djis cosnan adicional cu ta bin acerca. P’esey e estudio ta bin acerca, pa mira cosnan na cual mester duna mas atencion, por ehemplo, ta mas flexibel na trabao ora di duna pecho, tin un espacio adecua pa duna pecho, cosnan asina cu por ta mester tin mas na cuenta.”

Nierop a agrega cu e datonan aki ta bay yuda – principalmente e instancianan cu ta concerni cu baby y mamanan, pa tin un idea kico ta e factornan cu ta importante cu e mamanan, kico ta e factornan cu ta hungando un rol den e tumamento di decision den cada hogar. “Por ta stress ta hunga un rol den con bo ta alimenta bo yiu, por ta salud. E datonan cu nos ta bay haya ta bay yuda e instancianan pa por ‘tailor’ informacion un tiki mas directo pa e mamanan.”

El a aclaria cu si e ta e caso ta cu na cada reunion cu e mama tin na WGK nan mes ta haci nan preguntanan. WGK, casnan di partera, Fundacion Pro Lechi Mama, nan ta duna informacion back. Sinembargo, ta importante pa tin informacion completo di henter e pais y no cada mama individualmente. “Na momento cu bo haci un estudio nacional, nos por cuantifica realmente loke ta pasando den nos comunidad, como pais Aruba”, el a splica. “Hopi biaha nos ta haya informacion di un mama akinan, un mama ayanan. Na momento nos haci esaki nacional nos por papia pa e pais Aruba, pa e mamanan di Aruba di yiunan entre 0-4 aña. Pues esaki ta datonan cu nos ta bay traha concretamente cune.”

Minimo 1,200 mama

Nierop a agrega cu nan ta spera cu den tres siman di tempo nan por yega na un minimo di 1,200 mama cu ta contribui cu nan informacion.

Pa cu esaki, Wit Gele Kruis y studiantenan di Universidad di Aruba conhuntamente a crea un lista di 2,203 mama cu tin yiu bao 4 aña di edad. Studiantenan di universidad, como tambe Nierop, lo acerca e mamanan pa nan participa den e encuesta. Sinembargo, ‘esey no ta e unico mamanan na Aruba, tin mas den nos poblacion’. Pues nan lo acerca mamanan tambe via rednan social, principalmente Facebook. “Mi sa cu tin un grupo hopi activo riba Facebook di Mi Mami, keda pendiente pasobra nos lo acerca boso pa distribui e encuesta.”

E encuesta ta bay ta primordialmente online, ya cu ta tene medio ambiente den mente y den consideracion, pues ta prefera di hacie online via Survey Monkey. Pero tambe pa esnan cu no tin facilidad di internet, ta bay tin e encuestanan imprimi riba papel na e diferente casnan di partera.

“Nos ta pidi tur hende pa distribui, pues si bo tin un famia, un familiar, un amiga cu a caba di bira mama, por fabor comparti e encuesta aki.”

Lizabeth Encarnacion, un di e studiantenan cu ta encarga cu e proyecto, a splica cu e encuesta ta disponibel den cuatro idioma, pa haci esaki mas accesibel pa e mamanan. E ta disponibel den Papiamento, Ingles, Spaño y Hulandes, asina cada mama por scoge cua idioma ta miho pa nan. Ademas, el a splica cu si algun mama tin pregunta na momento di completa e encuesta, ta bay tin dos e-mail adres di studiantenan di Universidad, di nan docente, y tambe un number di telefon disponibel.

Nierop a finalisa invitando tur mama pa traha e tempo, e 15 minuut, pa yena e encuesta. Lo tin opcion pa tuma contacto cu cualkier pregunta of dificultad. “Si bo tin problema pa yega na e encuesta, kere mi cu nos ta haci esfuerso di trece cerca bo. Tambe nos ta bay ta na WGK cu iPad ora e mamanan bin bishita, nos lo t’ey disponibel tambe, y por haci pregunta di biaha. Pues mamanan, nos ta conta riba boso,” el a finalisa.