E crisis na Venezuela ta keda tene nos den suspenso. Nada straño si nos na Aruba ta na apenas 15 miya di distancia di unda tur e acontecimentonan ta tumando lugar. Algo pa preocupa nos? Den cierto sentido si, pero mester tuma na cuenta e factornan cu por relativa e asunto un poco. Den e dianan aki nos por tende hopi comentario, unda no ta tur ta mes acerta y ta necesario pa pone tur cos den nan perspectiva y nan proporcion. Por ehemplo e comentarionan di un guera civil cu ta menasando.Banda cu nos ta desea cu esey nunca tuma lugar, simplemente pasobra e ta un caminda largo cu hopi sanger inutilmente derama, tambe ta necesario contempla si berdaderamente e peligro pa e conflicto bay den e direccion ey.

Un prome argumento contra un guera civil ta cu, contrario na otro situacion conoci riba nos continente, aki nos ta papia di un resistencia completamente civico, cu ta purba di hunga e par di carta politico cu nan tin, y e apoyo popular cu awor no mas nan a reconkista, despues cu na 2017 y 2018 e division grandi di oposicion y nan actitud indeciso na cierto momento a duna e regimen delincuente energia y rosea. Contrario na e situacion den otro paisnan di e continente, e represion contra e politiconan y e pueblo tabata relativamente facil, pasobra participa den represion na Venezuela no tabatin consecuencia pa esnan cu a haci esey, al contrario. Pa casi 20 aña caba e sistema a duna espacio na hende pa satisface nan sed di poder, y de paso enrikece nan mes na un manera cu nan no por a ni soña. Un di e gruponan cu mas a probecha di e situacion aki ta e cuadronan mas halto di e cuerponan uniforma: ehercito, guardia nacional, polis, principalmente. No ta pornada nos por haya riba internet comparacion entre Venezuela y otro pais pa loke ta e cantidad di general y coronel cu nan tin. Por ehemplo, un articulo di e medio ABC di Spaña na augustus 2017 a calcula cu Venezuela pa e tempo ey tabatin alrededor di 2000 (dos mil) general. Segun ABC, e potencia militar mayor den e mundo aki, Estadonan Uni, a keda leu atras cu ‘solamente’ 900. Pa añadi na e comparacion: Merca tin alrededor di 300 miyon habitante, Venezuela 10% di esey: 30 miyon.

E forsanan arma di Venzuela ta mustra tur e caracteristicanan di un ehercito Latinoamericano, cu desde e guera di liberacion contra Spaña hamas a sirbi pa algo otro cu no ta pa oprimi nan mesun pueblo. P’esey tambe e exceso di luho y ‘pompa’ den nan celebracionnan, yen di retorica grandi, cu no ta basa riba hazaña contra otro pueblo, pero masacrando hende inocente den nan propio ciudadnan, inculcando den nan e miedo pa demostra y reivindica nan derechonan ciudadano. Y na Venezuela, manera bisa anteriormente, e opresion di e pueblo den e 20 añanan di Chavismo tabata realmente pa nan un ‘walk in the park,’ pasobra ni despues di 20 aña no tin un señal di resistencia arma contra e estado narco aki.
Djis pa compara, na Nicaragua ora e disturbionan a cuminsa na april aña pasa, e reaccion di gobierno, a traves di polis y e gruponan paramilitar, tabata hopi mas violento, pero e reaccion di e pueblo tambe. Esaki ta debi na e pasado recien di lucha arma contra un dictador y su ehercito, unda mester a conkista e pais metro pa metro. Di biaha e regimen por a ripara cu tortura y mata hende tin un prijs, ora e otro tambe ta pasa man cu arma. Si no bin un solucion na e pais ey, ta sigur cu e lucha contra e actual dictadura socialista di Daniel Ortega ta tuma di biaha e rumbo di lucha arma. Pero, pa bolbe na Venezuela, esaki no ta e perspectiva cu nos ta mira. Si den 20 aña no tabatin nada mas cu un par di militar rabia cu a bay hunga un tipo di Robin Hood riba nan mes, nos no ta mira esey bira realidad asina facil tampoco. Nos mester aplaudi e actitud di e anti-Chavistanan cu nan a mantene nan mes na un lucha sin arma, un lucha civico? Esey ta nan escogencia y signo di civilisacion, y lo keda pa historia huzga, pero un cos ta sigur atualmente: esey ta cu un grupo di delincuente na mando pa tanto aña asina, no ta bay entrega facilmente nan cuentanan bancario, nan casnan grandi cu piscina y tur otro luho… y ademas, loke mas nan ta valora: e sentimento sadico di por dispone riba bida di otro hende, hende inocente y indefenso cu no ta haci nada mas cu reclama loke nan ta kere ta nan derecho.

Hustamente pasobra e situacion na Venezuela ta refleha loke nan ta, como pueblo, cu no a scoge e ruta di lucha arma, ta pesey nan mester por conta mas ainda cu e apoyo di e parti di mundo cu ta yama su mes ‘democratico.’ Nos no mester di reconoce Juan Guaido, Hulanda ta hacie pa nos na su debido momento. Pero ora e momento yega pa mustra con bon bisiña nos ta, ban hacie tambe.