Aruba Ports Authority a duna un splicacion di con tur cos ta bayendo cu turismo di crucero, e mantencion di esaki y con por bira miho cu e desaroyo cu tin na caminda.

CEO director di APA, Mark Figaroa a duna di conoce cu nan ta positivo. Den pasado e liña di crucero Carnival a rate Aruba como destinacion number 1 di mundo. “No Caribe, no region sino den mundo”, algo cu ta duna ‘alegria positivo’.

Esey ta demostra e trabou cu ta trece conhuntamente cu APA pa cu e desaroyo cu ta tumando luga. E ta bisa pa APA y Aruba,Carnival, cu ta ‘number one carrier’ ta trece mas pasahero pa nan anualmente y esey ta positivo pa Aruba.

Tambe tin combersacion tumando luga conhuntamente cu ATA y ministerio di Turismo cu ta traha hunto pa desaroya producto. Sinembargo el a menciona cu mester tene na cuenta cu waf ta limita y awendia barco ta birando mas grandi ‘pero e waf no a bira mas grandi’.

Tin e grupo cu kier enfoca riba desaroyo sostenibel. “Nos tur sa con infrastructura ta bira ora cu nos tin dos of tres barco di 3.000 of 4.000 pasahero riba cada barco, anto con e infrastructura ta bira druk y no por acomoda esey.”

Nan kier por garantisa e turista y local cu tin un balans y cu no ta perhudica nan. Den temporada halto cu ta october pa april cu ta hopi druk caba y nan kier enfoca mas na e parti di low season.

E ta splica cu mester tene cuenta cu e low season, temporada den cual liña di crucero cu negoshi ta draai, ta ubica mas barco den e temporada halto na Europa of Alaska, pues mayoria di barco ta bay na area ey, pa motibo cu eynan ta genera mas placa. Sinembargo e ta bisa cu a cuminsa mira un tiki cambio. Tin liña manera Royal Caribbean, MSC cu ta renoba y desaroya henter un cruise terminal na Miami, unda tin un vision cu lo pone algun barco toch pa locual ta trata e low season, unda Aruba sigur ta riba lista pasobra e ta un destinacion importante pa nan.

Pa Aruba, por bisa cu esnan cu a bin mas den 2019 ta Carnival, Royal Caribbean y Pulmantour. Pa 2020 nan ta wak cu Norweigan ta bay drenta top y ta bay surpasa Pulmantour.

Figaroa ta bisa cu tin mas liña di crucero mas chikito cu tin interes pa nan, manera Ritz Carlton boto chikito, Azmara cu ta un high end ‘cu no ta enfoca riba cantidad pero calidad’. Nan tin 300 pa 800 pasahero, pero experiencia unico.

E ta comparti cu tambe tin Port City cu ta na caminda, cu tabatin consultacion y interes halto. “Esey ta e parti di real estate,unda kier dirigi enfoke di APA. Unda cu nos ta bay cambia modelo di un compania operacional pa un compania comercial; ta trahando duro riba e parti ey.”

Inversion cu ta papiando di dje ta 100 miyon pa tur e trabou balansa y e ta basa riba e capacidad cu tin pa Aruba. Sinembargo e ta bisa cu mas barco ta pone presion riba infrastructura den e ciudad. Pa e motibo aki ta enfatisa cu mester keda cu e balans cu enfoke riba calidad, cu esey ta e vision cu APA tin y cu ta comparti.

E ta bisa ‘no mester haci golos’ pa motibo cu su opinion personal ta pa tuma stap pa por preveni cu ta deteriora un producto, sino cu mester mantene e nivel di calidad. “Barco grandi tin mas hende abordo.”

Actualmente Aruba tin mayoria di liña crucero cu ta yega ‘porta no tur siman’,pero tin manera Los Angeles of Panama Canal cu ta para na Aruba y di eynan bay Miami, pues no ta bin tur siman pero nan ta pa un itinerario mas largo di 16 pa 18 dia y ta haci un stop na Aruba.

E desaroyo di Port City ta un plan di 12 pa 15 aña, cu lo ta desaroyando den fase. E prome fase cu ta cuminsa ta di pabou y bin pariba. E intencion cu gobierno ta expresa ta pa un boutique hotel di maximo 100 camber.

Tambe tin un hotel St. Regis na caminda, cu ta bay complementa cu e producto pa asina tin mas opcion pa trece mas hende di afo.

E duracion di proyecto tin 15 aña pa motibo cu tin cu depende con economia ta draai. “Si economia ta bon ta wak e desaroyo mas lihe. Aruba ta chikito y nos ta importa tur cos y tanto construccion cu tin bayendo na mesun tempo ta afecta con lihe por desaroya un proyecto.”

Figaroa ta bisa cu mester tene na cuenta e desaroyo di tur edificio, e condominionan, hotel y suplemento. Nan ta papiando di proyecto di calidad y caliber, ‘calidad halto’. E proyecto ta pa haci e experiencia mas unico ‘no solamente pa turista’ pero pa esnan local tambe.

“Tin algun area di recreacion pa local y turista den plan presenta pa comunidad, pa wak kico intencion ta 50% y otro 50 % pa trece balans pa comunidad. Nos tin cu traha pa downtown y rebiba, y conecta downtown y park pa turista stayover. Esaki ta nos enfoke y interes cu nos ta haya, e ta bay tin exito rotundo”, Figaroa bisa.