image.jpeg

Departamento di Salud Publico Aruba (DESPA) ta urgi comunidad pa ta extra atento cu nan yiunan bao di cinco aña di edad, cu hendenan grandi cu mas di 65 aña y tur ciudadano cu tin un factor di risico extra cu por influencia e sintomanan di “influenza” y causa complicacionnan severo pa e pashent. E meta principal semper ta pa preveni complicacionnan cu por resulta den admision den hospital y hasta morto!

Dr. Maritza Ordoñez di DESPA a confirma cu pa siman ta interna un promedio di 5 pashent na hospital, tanten cu na Colombia tambe tin algun pashent ricibiendo tratamento specialisa pa complicacionnan causa pa influenza.

DESPA ta sigui monitor e situacion general di e desaroyo di e virusnan aki na Aruba y ta sigui informa comunidad pa pone mas atencion posibel riba prevencion pa influenza no sigui plama, pa e casonan di influenza no bira pio, pero tambe pa esunnan cu ta mas vulnerabel tuma e “seasonal flu shot”, cu ta un vacuna pa preveni infeccion.

Un verkoud ta diferente na influenza (virus). Dr. Ordoñez a splica cu verkoud ta simplemente un infeccion respiratorio cu ta afecta e parti superior di e curpa, esta e garganta, nanishi, horea y tin sintomanan leve manera coremento di nanishi, un tiki dolor di garganta, keintura cu no ta mucho halto, y e curpa no ta keda mucho kibra. Influenza ta bin di un virus y e comportacion y efectonan ta modera te na grave. E sintomanan ta inclui dolor di cabes, dolor di garganta, dolor di horea, curpa completamente kibra, y keintura halto. Ta esencial pa ta atento pa cu e sintomanan, como cu na momento cu e persona ta haya dificultad pa hala rosea e mester wordo admiti den hospital pa tratamento.

Dr. Wilmer Salazar, miembro di Management Team di DESPA a agrega cu unda e sistema respiratorio bira zwak, bao di influencia di un virus, bacterianan por haya nan caminda pa causa infeccionnan bacterial hopi severo, cual por causa basta daño y hasta pone e bida di e pashent na peliger. Si e pashent tin edad halto y/of un of mas condicionnan cu ta afecta su sistema di defensa manera diabetes (malesa di sucu), cancer, malesa di curason, malesa di pulmon of otro organo, e influenza por tin un efecto mas severo y por hasta presenta complicacionnan grave. Otro gruponan cu tin risico halto ta personanan cu tuma cierto remedinan cu ta causa nan resistencia di baha, hende muhenan nan estado,  muchanan bao di dos aña di edad, y personanan cu no ta come saludabel of suficiente.

Semper ma luna di october ta cuminsa cu campaña pa e vacuna di “seasonal flu”, cu ta inclui proteccion pa entre otro e virus N1H1, cu ta asina comenta actualmente y ta causando complicacion cerca pashentnan. Ta conseha pa comunidad tene cuenta cu consehonan manera laba man frecuentemente, ora di nister uza un lenso of nister den paña, na trabao pasa paña pa haci limpi cu frecuencia y si ta sinti malo purba di descansa, tuma suficiente likido, come fruta, sopi y otro cumindanan cu ta yuda mantene e sistema di resistencia halto; no sali for di cas, no bay scol y no bay trabao. Pues, descansa ora ta sinti malo, drumi, bebe suficiente awa y juice y come mas saludabel posibel.

Dr. Wilmer Salazar a splica cu tin diferencia entre un infeccion viral y un infeccion bacterial. Bacterianan ta causa daño severo y e tratamento ta diferente cu e infeccion viral. E infeccion viral ta dura un tempo limita, pues no ta den e curpa mas despues di algun dia, pero e consecuencia por ta inflamacion di pulmon y otro organonan. Den e caso di un infeccion bacterial, e bacteria ta invadi e curpa y ataca cierto area; e por plama den henter e sistema y por bira fatal.

E bacteria por presenta tambe durante di un infeccion viral, e ta yega na e parti di e curpa cu ta afecta y si e drenta por ehempel den un parti un poco zwak di e pulmon y por causa destruccion y/of inflamacion, e ta desaroya sintomanan mas severo cual por resulta den mortalidad.

Den infeccion bacterial tin diferente grado – leve, modera of severo; depende di e tipo di virus, y e risico factor presente cerca a pashent. Pashentnan cu tin por ehempel asma of bronkitis cronico ta keda afecta mas lihe. Mescos tin diferente tipo di bacteria, tin diferente sub tipo di influenza, manera e H1N1, H2N3, Influenza Tipo B y Respiratory Syncytial Virus (RSV).

E “seasonal flu shot” ta disponibel ainda na DESPA y ta disponibel gratis pa personanan cu ta cay den e gruponan di risico pa medio di un “verwijsbrief” di dokter di cas. AZV ta cubri e gastonan di e vacuna.

 Fuente: comunicado DESPA