WEB: aumento di oferta di energia solar sin adaptacion di maneho ta negativo pa esnan sin instalacion solar

Cuanto di e aumento ta pa cubri e perdida di reserva y ki dia ta recobra esaki. E ta djis un di e cinco preguntanan cu AHATA a haci na WEB. AHATA a manda un carta pa WEB, cu copia pa ELMAR, Utilities y ademas di Gobierno, pa bisa cu ta comparti e preocupacion cu e aumento repentino y inmenso di e tarifanan pa awa y coriente ta pone un peso grandi pa consumidornan local.

E asociacion a bisa cu a revisa e anuncio di aumento cautelosamente pa haya un miho comprondemento, “pero algun pregunta ta keda,” segun CEO di AHATA Tisa Henriquez.

E prome pregunta na WEB ta si benta y consumo di awa y coriente na 2022 ta na nivel di 2019, a calcula cu e aumento lo general un entrada adicional di 115 miyon florin a base anual pa WEB y kier sa si e calculacion aki ta cuadra. “Basa riba e presentacion di WEB riba costo di consumo di combustible unabes RECIP IV y SWRO 3 keda completa, e uso diario di HFO lo cay na 2771 bari pa dia. Na 2019, prome cu e pandemia, e gasto di WEB pa combustible tabata 178 miyon florin. Si nos agrega e aumento di prijs, e gasto nobo pa combustible lo ta 293 miyon florin. Y si asumi cu e consumo ta 2771 bari pa dia, anto e gasto cu WEB ta paga ta 160 dollar pa bari. Esaki ta mustra hopi mas halto cu e prijs internacional actual.” Como tal, AHATA kier clarificacion con a calcula e tarifanan nobo y basa riba cua suposicion a yega na e calculacionnan.

AHATA ta haya e aumento di prijs pa awa hopi halto, ya cu no ta usa combustible pa produci awa. E standard internacional pa produci awa pa consumo for di awa di lama, SWRO, ta indica cu pa un meter cubico di awa, mester di cuater kwh di coriente. “Basa riba e aumento di tarifa di coriente di .1055 pa kwh, ta nifica un aumento di .442 florin pa meter cubico. E aumento actual ta rond di 2,40 florin. Por clarifica ki otro gasto a aumenta pa hustifica e aumento anuncia?”

AHATA kier sa si e aumento di tarifanan ta pa restaura e reservanan di WEB y si ta asina, ki dia lo logra e obhetivo aki y consecuentemente, ki tempo lo no mester di e aumento di e prijs mas, y finalmente basa riba cua parametro lo reduci e prijs pa utilidad den futuro.

Lo bin cu structura di prijs nobo, sin subsidio cruza

Pero basa riba e analisis di econometrista drs. Herry Koolman,WEB y ELMAR a pensa riba particularmente e gasto pa unidad mas halto den caso cu mas y mas negoshi mester produci nan mesun coriente (y awa). Manera ta conoci, Koolman a traha su analisis como conseho na Minister pa Asuntonan Economico. Segun e analisis, ELMAR a mustra di kier pasa pa un periodo pa re evalua e sistema di prijs pa confronta e tema di subsidionan cruza. Esaki por duna contenido na e punto di accion pa reforma e structura di tarifa manera ta pon’i den e Masterplan Reposicionando nos Belanan.

Koolman a conseha un investigacion na e impacto macro economico mas amplio di e sector di energia. Banda di inflacion, esaki lo in clui efectonan riba e crecemento di Producto Bruto Interno y e balansa di pago.

WEB

Segun WEB, e aumento di tarifanan pa awa y coriente no ta suficiente pa logra un resultado positivo pa 2022. Pa un aumento cu ta cubri gasto, mester a bin cu e aumento di tarifa di coriente. Mas ainda, ta sigui cu un subsidio cruza den e tarifanan. E intencion di WEB ta pa yega na un momento cu ta elimina e subsidio cruza entre productonan awa y coriente, y den e tarifa di awa tambe. Pa loke ta awa, tarifanan segun ‘benchmark’ ta relativamente halto compara cu locual ta cobra den region. Mas ainda, e structura di tarifa residencial conoce segmentonan subsidia, cu ta prijsnan cu ta bou costo pa e prome 12 meter cubico. Segun WEB, e asociacion cu e subsidio aki ta bay na interes di esnan cu menos poder economico ta discutibel. Segun WEB, e ta bin na interes na esnan cu ta gasta menos. Usuarionan comercial, cu excepcion di esnan den agricultura, di otro banda di un tarifa cu ta hopi mas halto cu e costo, cu ta un risico cu por bin deficit financiero, si mester bin cambio den uso. E por ta temporario manera e lockdown di COVID-19 of permanente, por ehempel si hotelnan ta dicidi pa bay pa nan propio produccion di awa pasobra nan mes lo por produci nan awa pa menos costo. A dicidi pa mantene e structura actual di e tarifa, pero ta bay duna mas informacion na tur stakeholder, cu mester carga e structura simplifica nobo.

Pa loke ta coriente, e prijs externo ta un di e mas abou den region, entre otro debi na e subsidio cruza entre awa y coriente. Pero e consumo na Aruba ta un di e mas halto den region tambe. Mester duna impulso corecto pa influencia e consumo halto aki, entre otro den guia e asequibilidad (energiearmoede), e parti di entrada cu ta bay pa paga awa y coriente.

Y pa motibo di mas fuente di energia solar na Aruba, WEB y ELMAR lo mester traha hunto riba un maneho nobo, bin cu prijs y tarifa unda ta tene cuenta cu e efectonan pa aumento di costo na WEB pa motibo di e desaroyo nobo aki, manera e costo di almacena y na interes di e confiabilidad y stabilidad di e red. E crecemento di oferta di energia solar sin adaptacion lo tin efecto negativo pa clientenan cu no tin instalacion solar of no por paga pa uno. E modelonan di maneho mester bin hunto pa por ofrece tarifanan flexible pa energia solar, autonan electrico y otro, tabata e observacion di drs. Koolman, kende a agrega cu mester tin transparencia y comunica cu esnan cu ta gasta menos ta paga menos na coriente y awa. Gobierno mester realisa cu nan momento di reduci tarifanan, ELMAR lo pidi tambe pa elimina gradualmente e subsidio cruza. Esey lo nifica cu e reduccion pa hogarnan lo ta menos skerpi compara cu e caida di tarifa pa negoshinan.