Den un entrevista pa Bon Dia Aruba, vocero di Departamento di Asuntonan Social, Sra. Jesseline Kelly, a splica un poco mas ariba e tendencia di bijstand generacional na Aruba, posibel motibonan pa esaki y tambe ki iniciativanan por tuma pa evita e tendencia aki.

Ayudo pa medio di bijstand por wordo duna na momento cu un persona wordo confronta cu cierto circunstancianan dificil den bida. Si e salud di e persona ta permiti pa e por traha, e mester haci su maximo esfuerso pa busca un trabao prome y e ayudo di bijstand wordo considera como uno temporal.

Sra. Kelly ta splica cu pa varios aña caba e grupo obhetivo di mas grandi cu ta ricibi normale bijstand ta e grupo di mamanan soltero. “E tendencia di e mamanan soltero ta e doelgroep mas grandi den bijstand trekkers, mi ta papiando di normale bijstand”, el a bisa. “Cu normale bijstand mi kiermen un persona cu por traha”.

Hopi di e mamanan aki ta keda den un circulo vicioso di bijstand, referi como bijstand generacional. Sra. Kelly ta indica den hopi caso ta comun cu wela tabata cobra bijstand, despues e mama, despues e yiu, y door cu Aruba ta un pais hopi chikito hopi biaha e famianan mes ta aparece den bijstand, e famia ta aparece back den guia social. Hopi biaha e mesun fam ta bin dilanti den mas departamento di DAS y hopi biaha ta famianan cu ta conoci pa e trahadonan social. Esaki ta e hendenan di menos recurso, di diferente problemanan psico-social, problemanan entre mama y yiu y famia.

Pero en realidad e mama soltera ta e tendencia mas grandi pa varios aña y esaki kizs tin su motibo, segun Sra. Kelly ta splica. “Por ehempel, un mama cu tin 3 of 4 yiu y e bijstand y loke e ta cobra fin di luna kizas ta ekivalente na un salario minimo y si e bay traha y e ta gana un salario minimo e tin cu bay manda su yiunan crèche, dus e lo tin e gasto ey acerca, pero si e ta na cas e ora e no mester paga crèche pa su yiunan y e ta scapa e gasto ey. P’esey hopi biaha e mamanan no tin e motivacion di mehora nan situacion y drenta e sector laboral. Esey ta echt un tendencia den bijstand”.

Durante e pandemia di COVID-19 Sra. Kelly a bisa cu e cantidad di persona cu ta ricibi bijstand a subi. Segun el a indica antes tabatin un calculacion di entre 2000 y 2500 persona en total cu ta ricibi bijstand, esaki ta inclui bijstand normal y y gehandicapten uitkering. Aworaki e cifra a bira mas o menos 3000 pa 3100 persona.

Loke Sra. Kelly a señala cu si a mira un aumento grandi tabata e cantidad di peticion cu a drenta. E ta splica cu aunke hopi peticion a drenta pa ricibi bijstand, na final e grupo cu ta logra yega na ricibi e ayudo ta uno chikito. “Hopi peticion a drenta, pero door cu bijstand ta algo mara den ley, e no ta algo manera fase cu bo no mester tin nacionalidad Hulandes, bijstand si ta exigi nacionalidad Hulandes, bijstand ta exigi un investigacion”, el a bisa.

”Si bo tabatin un trabao prome, pakico bo no ta trahando mas, si nan a kitabo of abo a kita, trece un carta pa comproba esey. E yiunan, nan ta haya alimentacion via voogdijrad, si ta no mester bay buska alimentacion via voogdijraad, dus e proceso pa bo yega na bijstand ta uno largo y mas complica, anto hopi peticion ta drenta, pero en realidad no hopi di esunnan cu a drenta ta logra na final di dia haya bijstand. Si bo por traha bo mester inscribi na DPL, bo mester cumpli cu DPL. Dus ta hopi cos tin mara na e hayamento di bijstand ey, cu hopi hende ta pensa cu e ta facil, no e no ta facil e ta tuma su tempo door cu tur cos chikito ta mara na ley. Ta hopi importante pa e trahado por cumpli cu locual ta prescribi den ley”, el a agrega.

Sra. Kelly ta conta cu algun tempo atras tabatin un proyecto, un iniciativa pa yuda kibra e tendencia di bijstand generacional, pero desde COVID-19 no a tende mucho mas di dje. E proyecto tabata yama ‘Na caminda pa Trabao’. E tabata un proyecto di personal di DAS hunto cu Sociaal Crisiplan caminda a selecciona un grupo di bijstand trekkers, e hendenan relativamente jong cu tabata buscando trabao y a duna nan curso di con pa traha solicitatiebrief, con pa papia durante un entrevista pa un trabao y a hiba nan bishita diferente companianan.

E ta enfatisa cu e ta kere cu sigur por bin iniciativanan di parti di gobierno den futuro pa stimula e personanan aki, y directamente pusha nan, pa busca un trabao, pero e trabao pa logra esaki no lo ta facil. “Nos ta leu si, si mi mester duna ehempel di Hulanda, na Hulanda e ta obligatorio, dus bo tin cu participa y bo tin cu t’ey ora cu nan bisa bo, si no bo tin consecuencia pa bo bijstand”, el a bisa. “Nos na Aruba ainda no conoce e ley caminda cu e ta obligatorio pa participa. Dus kizas esey ta cosnan chikito cu por bin cu por trece cambio y cu kizas lo haci un diferencia e ora ey, vooral den e mamanan soltero cu ta e grupo di mas grandi”.