Departamento di Salud a duna cifranan nobo ayera tardi pa e situacion cu Zika y otro malesanan di sangura. Ainda nan no kier papia di un epidemia mientras nan ta consciente cu tin un retraso den datonan y e trendo ta mustra cu dentro di poco tempo, e chens ta hopi grandi cu despues ainda retroactivo, mester conclui cu nos tin un epidemia di Zika.

Eugene Maduro di seccion Epidemiologia di Departamento di Salud ta splica cu e cantidad di notificacionnan di casonan di Zika mester ta riba un cierto nivel pa 3 siman consecutivo pa por papia di un epidemia. Durante un encuentro cu representantenan di hotelnan ayera na Tiera del Sol e ta mustra un grafiek unda e liña cora ta indica un epidemia. E datonan marca geel ta e cantidad di casonan notifica (sospecha, no confirma) di Zika pa cada siman na 2017.

Pero despues den un analisis di e grafiek duna y otro cifranan den e presentacion di sr. Maduro, por Bon Dia Aruba por señala discrepancia. Por ehempel un slide ta mustra cu den siman 6 y siman 7 (na februari) e cantidad di casonan notifica tabata 153 respectivamente 172. E simannan aki a alerta e Departamento di Salud cu mester tuma accion, asina nan ta indica.

Sinembargo Bon Dia Aruba sa cu ya for di december tabatin señal interno cu tabatin un situacion cu Zika cu mester wordo investiga, pero cu e departamento no a actua riba dje. Esaki tabatin su motibo cu e departamento no a analisa e datonan na tempo y manera antes. Pa cu e presentacion ayera, nos por nota cu e casonan den e dos simannan na februari no ta representa bon den e grafiek unda Departamento di Salud kier mustra cu no por papia di un epidemia ainda. Den e grafiek (riba e pagina aki) por mira cu e casonan pa e siman 6 y siman 7 (EW7) riba e X-as (liña horizontal) ta mustra cu no ta surpasa e cantidad di 150 (marca riba e Y-as, e liña vertical). Pero manera nos menciona ariba, den e prome slide a mustra cu e casonan den ambos siman ta surpasa e 150.

Un otro punto remarcabel ta cu apenas un siman despues departamento di salud a publica su prome cifranan (coincidente despues Bon Dia Aruba su publicacion riba e casonan halto di Zika), indicando cu tin 27 caso di Zika confirma, ayera a indica cu awor ta trata di 157 caso confirma. Ora Bon Dia Aruba a puntra dicon e dato aki a cambia asina lihe, sr. Maduro ta bisa cu ta pa motibo di reevaluacion di expertonan na Hulanda (eynan e testnan ta wordo haci) y di expertonan di Departamento di Salud.

Nos tambe ta haya sa cu momento cu e departamento a saca e relatonan siman pasa diaranson (15 di maart) cu e prome cifranan, e siguiente dia (diahuebs 16 di maart) ya tabata conoci cu e cantidad di casonan confirma pero tambe sospecha tabata mucho mas halto. Manera menciona en bes di 27 Zika confirma, tin 157 confirma. Y en bes di 619 caso sospecha, tin 876 caso sospecha. Pa colmo ayera sr. Maduro tambe ta indica cu e siman aki mester ahusta esaki atrobe. Cuanto y cu kico e no a menciona. Sinembargo Bon Dia Aruba tin confirmacion caba cu e cantidad di casonan confirma, ta mas halto cu e 157.

Epidemia of no
Ora nos a puntra sr. Maduro si a base di e trendo, nan no ta kere cu finalmente por constata cu tin un epidemia andando na Aruba. E ta bisa cu esey por pero tanten cu nan no tin e datonan pa substancia esaki, nan no kier papia di un epidemia. “Por ta algun luna mas leu nos por constata esaki.” For di GKMB nos ta tende sinembargo, cu e chens ta hopi grandi cu ‘dentro algun simannan’ ya nos por papia di un epidemia. Tambe nan ta indica cu ainda por mehora cierto cosnan den e analisis di datonan pa asina nan, como e ultimo den cadena por actua mas lihe y asina preveni cu e situacion lo bira mas grave.

Fumiga na San Nicolas
Clayton Croes di GKMB ta informa tambe cu for di ayera nan lo cuminsa fumiga, specificamente na San Nicolas unda tin mas casonan di Zika. Nos a puntra dicon no a tuma accion mas lihe, teniendo na cuenta cu ya for di december tin indicacionnan (señalnan interno den e departamento di salud, pero tambe di dokternan di cas, laboratorio). Pero segun sr. Croes e datonan cu nan ta haya tabata papia ainda riba e sintomanan di ‘rash’ y fever sin cu tabata relaciona esaki cu un malesa di sangura. Esaki a bira mas cla na februari.

Bon Dia Aruba a puntra dicon e ora no a cuminsa alerta pueblo di biaha. Riba esaki nos no a haya un bon contesta di niun representante di e instancianan concerni ayera. E contesta tabata cu en principio pueblo mester tuma medidanan henter aña pa preveni criadero di sangura. Sinembargo pronto lo bin cu un campaña di conscientisacion atrobe. E instancianan si ta urgi personanan pa test riba e malesanan pa asina yuda nan cu datonan necesario. Pa motibo cu Zika ta duna sintoma leve, tin basta pashent cu no ta acudi na dokter of tuma test. Mester bisa si cu awor tin un lista di espera largo pa haya un test di Zika y of otro malesanan di sangura.