editorial 2_15_1.jpg

Den editorial di ayera nos a enfoca riba varios aspecto problematico na e casnan di anciano cu SABA ta opera. Awe algun asunto cu a keda pendiente. Un di nan ta loke e trahadonan a trece dilanti den nan welga. E kehonan aparentemente tin tur cos di haci cu e inclusion di e trahadonan den e sistema di administracion di personal gubernamental cu ta conoci pa su problemanan di capacidad di ehecucion. E departamento aki no por ni maneha e problemanan di personal di aparato gubernamental mes, te pa nan haya como encargo pa atende asunto di un fundacion priva y su empleadonan. Kico ta e problema cardinal? E empleadonan di SABA no ta empleado publico. Nan tin un contract di trabao segun ley civil cu SABA. E entidad aki mester cumpli cu e leynan vigente pa sector priva na cual e ta pertenece. Esey ta encera cu ta SABA mester evalua y balora trabao y funcionamento di su trahadonan. Pero kico ta sucede? Como cu e fondonan ta bin di gobierno, a pone aprobacion di contracto, evaluacion y baloracion di trabao den man di Departamento di Recurso Humano di gobierno. Kico ta sucede anto? Despues cu e dunado di trabao (SABA) dicidi riba contract, eventual promocion, y eventual retiro di trahado, segun nan derecho y deber civil, tur cos mester bay pa DRH pa aprobacion y tramitacion, como si fuera e hendenan aki ta empleado publico, loke! Naturalmente e tramitenan aki ta tuma siglo, mescos cu promocion y otro asunto di e ambtenaarnan mes, mientras SABA legalmente debe e empleado un contesta, y no gobierno! E proceso  eroneo aki tambe tin su influencia den e caso di e 37  cupo cu no ta yena.

E solucion pa henter e problema aki ta cu gobierno como dunado di subsidio y e fundacionnan cu ta duna cuido mester yega na un acuerdo tocante baloracion di tur tipo di funcion cu e sector por tin y crea un cuadro fiho di salario y promocion segun criterionan fiho cu tur entidad mester  aplica por igual. Pero no ta mira ningun necesidad, despues cu e dunado di trabao contrata of promove, of retira un empleado, cu e entidad gubernamental encarga cu recurso humano ta duplica tur trabao.

E pregunta hustifica ta si gobierno, como dunado di subsidio, por tin suficiente control pa preveni  uzo inadecuado di recurso gubernamental. Esey por sucede traves di e control via presupuesto di e entidad, cu mester inclui un plan di personal pa e aña. E plan ta inclui tur personal contrata caba, mas e cuponan extra pa cual ta desea aprobacion. Despues di aprobacion di presupuesto, e entidad por contrata e empleado di nan preferencia, respetando e normanan di educacion, experiencia, etc. stipula. Cuenta y relato anual debidamente redacta ta e base pa gobierno controla gastonan haci.

Creando un cuadro general den cual tur entidad envolvi den duna cuido por funciona, ta exigi naturalmente cu gobierno mester por tin un debido control con ta uza placa publico. Tambe ta necesario pa controla si e cuido duna ta di e calidad pa cual ta paga. E solucion pa esey ta completamente den man di gobierno mes, cu te na e fecha aki no a logra crea un inspeccion pa salubridad publico.  Esaki no ta haci falta den e sector di cuido di persona di edad so, pero den henter sector di salubridad. Cu un inspeccion funcionando debidamente y cu bon reglamentacion pa tur e aspectonan cu ta cay bao di subsidio, incluyendo recurso humano, no ta bay ta necesario pa gobierno pone un of dos ‘persona di confiansa’ den cada directiva di cada fundacion. Pakico no? Pone persona di confiansa den un directiva ta un metodo uza pasobra no ta confia e informacion cu ta bin di e directiva formalmente. Si esey ta e caso anto gobierno simplemente mester pone mas exigencia na e informacion, di caracter financiero of otro, cu gobierno como dunado di subsidio ta desea di tin riba mesa. Pero hamas un relacion oficial entre dos persona huridico mester depende di informacion verbal cu un ministro ta ricibi di un  persona individual. Pues e idea cu gobierno ta ‘cumpra influencia’ a cambio di e subsidio duna ta un mal idea cu no tin pakico di ta riba mesa como exigencia. Manera bisa anteriormente caba, ta na gobierno pa sa con desaroya e instrumentonan di control pa cu subsidio di tal manera cu gobierno no mester crea trabao pa hende di confiansa cu informalmente, sin debido cuadro di instruccion, ta pretende di bira e canal principal di comunicacion entre gobierno (ministro) y e otro entidadnan. Esaki ta un caminda cu no ta contribui na bon gobernacion di  ningun manera. Naturalmente esaki no ta e prome caso di aplicacion di e metodo aki di eherce influencia. Nos ta mire cada biaha cu gobierno cambia, den e empresanan estatal unda cada gobierno ta pone su hendenan di confiansa como comisario. Tin un diferencia sin embargo: aki  ta trata di entidad priva cu no mester ta obliga pa troca puesto pa subsidio.