editorial

Medidanan comenta ta bay yuda?

Scuchando e comentarionan di banda gubernamental riba kico ta pensa di haci cu e fluho grandi cu ta bin di Venezuela, di cual un parti no ta berdadero turista, sino mas bien ta bin busca un futuro nobo aki, esunnan cu conoce e materia aki lo bira mas preocupa ainda. Ta di comprende cu no ta trata di asunto facil, pero te awor e reaccion di parti gubernamental tabata inadecua.

Kico realmente ta factibel pa gobierno haci y kico no? Pa cuminsa, e grito pa cuminsa ehecuta un obligacion di visa no ta factibel pasobra gobierno no por impone esaki; e ta un asunto di tratado di Schengen y cu gobierno di Reino so por atende. Sigur a corto plaso nada ta bay sucede aki, aunke por mustra Reino riba e preocupacion cu ta reina cerca nos. Pero prome cu yega asina leu pa impone visa, cu ta trece como consecuencia tramita mas di 200.000 peticion pa aña na embahada di Reino na Caracas, ta hopi cos mester sucede.

Ademas tin otro interes ta hungando un papel aki. Hulanda, tanto gobierno como sector priva, ta mira oportunidad di gana placa na Venezuela, a pesar y talbes hasta gracia na e situacion politico turbulento di e momento aki. Den e acercamento grandi cu tin den region no ta mira solamente Colombia y Panama, pero tambe Venezuela como potencial. Hasta por aplica e dicho Hulandes “in troebel water is het goed vissen”, pues aworaki por ta e momento pa “set up shop” na nos pais bisiña. Con tal cu nos mester tene cuenta cu no ta sin mas Hulanda ta bay daña su papel diplomatico y economico cerca nos bisiñanan djis pasobra esaki ta bon pa Aruba.

Pero esey no ta tur cos pasobra nos tin nos instrumentonan local cu nos por y mester aplica: nos ley riba Admision y Expulsion di Stranhero. Un persona por tin o laga di tin visa pero ta aki ta dicidi si e por drenta. Un prome medida ta exigi un cierto suma na efectivo na entrada pa garantisa cu durante e estadia e persona por cubri su gastonan basico. Esaki ta cera tur buraco? No, pero e ta solamente un prome medida. Mester garantisa si cu no manera den pasado ta e mesun envelop cu 500 dollar ta keda pasa di man pa man; e persona mes mester demostra cu e tin e placa cun’e. Despues ta bin e asunto di e adres unda nan ta keda. Ta conoci cu tin cierto adres ta aparece hopi biaha mes den e sistema. Por exigi por ehemplo cu e persona mester produci un reservacion comproba na e adres concerni, cu ta un hotel o un compleho di apartamento, cu ta registra oficialmente como tal. Mester por comproba cu e reservacion ta berdadero, loke ta haci obligatorio e contacto continuo cu e luganan oficial aki. Si e reservacion no ta veredicto, e ta significa automaticamente un vuelo di regreso riba e proximo avion disponibel.

Den caso cu ta cas priva, mester tin e invitacion y garantia di doño di cas. Caso di abuso di para garantia pa un cantidad di hende mester ser sanciona y e miho forma pa haci esey ta manda e bishitante di regreso cu e proximo avion. Por pensa tambe riba amplia e obligacionnan cu e operacionnan oficial di permiso pa acomodacion turistico tin pa denuncia reservacion haci unda e persona no ta show up y aparentemente ta bay keda na otro adres.

Esaki tin como consecuencia cu mester reforsa e capacidad di inmigracion na aeropuerto considerablemente? Si, y no kier scucha argumento cu no tin placa ni personal pa traha. Tambe mester amplia e nivel di supervision riba caya y riba playa, unda casonan di eherce negoshi ilegal ta tumando luga sin cu tin consecuencia den forma di expulsion di biaha. Un persona cu frescamente bao nos nanishi ta bende mercancia sin ningun accion gubernamental ta simplemente un berguensa y ta duna sospecho cu nos autoridadnan no kier actua.

E problema di Venezuela tin añanan ta stoba y no por bisa cu no por a premira loke nos ta aden awe. Goberna significa mira padilanti, y no wak patras y lamenta tocante e “situacion cu nos a bin haya na 2009”. Esunnan cu a goberna te 2009 a sufri e consecuencia di esey na 2009. Esunnan cu awe ta representa e supuesto cambio pa cual a vota na 2009, ta esunnan cu mester ser husga pa e trabao cu nan ta haci actualmente, o ta keda sin haci, si esey ta e caso.

Y por ultimo, pa kita for di caminda e argumento cu “nos no por discrimina contra Venezolano”, lo siguiente: no ta trata di discrimina Venezolano, pero si ta trata di distingui entre Venezolano cu a drenta cu idea pa disfruta nan estadia turistico na Aruba respetando nos leynan, y esunnan cu a bin cu idea robes aki. Mescos ta conta pa tur esunnan di otro nacionalidad cu ta bin cu mal plan aki. Riba esey nos mester enfoca y actua; nos no ta mira nada ainda.