Contraloria General (Algemene Rekenkamer) a haci un investigacion limita, esta un focusonderzoek, riba e proceso di subsidio cu, desde 2016, tin un procedura nobo pa duna subsidio cu ta basa riba output.

Ta facilita subsidio a base di e Ley di subsidio, e Subsidieverordening instellingen van openbaar nut (AB 1990 no. GT 34), cu a modifica cu AB 1997 no. 34 y AB 1999 no. 37, y ta yama Subsidieverordening 1990. Entrante 1 di januari 2016 e subsidio basa riba output a keda introduci, hunto cu e instancia di coordinacion, e Coordinatiebureau Overheidssubsdies (CBOS). CBOS ta boga pa e proceso di subsidio nobo aki por controla e gastonan envolvi na un miho manera. E proceso di subsidio nobo aki ta describi den e manual di Overheidssubsidies Aruba 2016-2017. Investigacion di Contraloria General ta enfoca riba otorgamento di subsidio pa aña 2018.

Meta di e investigacion.
Cu e investigacion aki, Contraloria General, a pone enfasis riba e proceso di subsidio, door di enfoca riba informacion pa cumpli cu e procedura di subsidio recientemente implementa. A limita e investigacion aki na duna bista riba aplicacion di e control y supervision implementa riba e subsidionan otorga, cu tin como meta garantisa cu dunamento di subsidio ta bay segun ley, ta eficaz y adecua.

Pais Aruba (Pais) a gasta durante aña 2018 e suma di Afl. 59.6 miyon na subsidio na e instancianan di utilidad publico, no siendo educacion, transporte of cu ta concerni huur. Ta otorga subsidio pa por realisa algun actividad, cu por contribui na realisacion di e metanan di Pais y cu sin subsidio lo no por realisa nan of lo no por realisa nan completamente. E proceso di subsidio conoce algun riesgo inherente, manera e risico di ‘misbruik en oneigenlijk gebruik’ (mal uzo y uzo incorecto) di e placa destina pa subsidio, cu tin como resultado cu no ta gast’e a base di e ley y tampoco e ta eficaz ni adecua. Pa e motibo aki ta importante pa tin momento cu por controla y monitor e proceso di otorgamento di subsidio y cu ta implementa y aplica nan cu consistencia.

Cumplimento di e proceso di subsidio

Den e proceso di subsidio tin algun momento describi, unda por haci control of por realisa algun verificacion. E momentonan aki ta pa garantisa cu e subsidio otorga a bay segun ley, ta eficaz y adecua. E proceso di subsidio conoce algun fase di:

  • Presentacion previo,
  • Peticion,
  • Control formal y di contenido,
  • Otorgamento y pago,
  • Monitor y,
  • Dunamento di cuenta (responsabilisacion) final.

Den e rapport lo presenta cada fase di e proceso di subsidio, manera e ta defini den e manual, y si realmente ta cumpli cu esaki. Pa esaki a haci un observacion di 15 peticion di subsidio, cu ta 89% di e total di subsidio otorga, y cu ta coresponde na un suma di Afl. 59.574.528, na e instancianan pa aña 2018.

Crucial pa e subsidio basa riba output ta existencia di un programa di rekisito. Den e programa di rekisito mester describi claramente tur e contenido di e criterio y e normanan pa por cumpli cu un bon resultado. E programa di rekisito ta basa riba realisacion di e metanan di e ministernan concerni y ta fungi como un herment importante pa revisa y controla e siguiente fasenan di e proceso di subsidio. Pa e motibo aki e ta e parti mas esencial den e fase di presentacion previo. Contraloria General a constata cu 87% di e peticionnan di subsidio cu a investiga, no tin un programa di rekisito.

Na e peticion di subsidio, lo revisa e actividadnan proponi na e programa di rekisito pa wak si ta logra e metanan proponi door di e instancianan. A base di esey ta acorda e condicionnan y ta registra nan den un decreto nacional pa por ricibi un subsidio. Contraloria General ta constata cu no ta tin niun revision di e contenido ora entrega peticion pa subsidio.

Durante e fase di implementacion e departamentonan di gobierno concerni mester monitoria regularmente e actividad cu e instancianan a propone pa ricibi subsidio. E departamentonan gubernamental concerni mester revisa si e instancianan a cumpli cu e actividadnan menciona. Durante e investigacion a constata cu e revision ta tuma luga, pero no regularmente y tampoco ta raporta na e minister concerni.

Na final di cada periodo e instancia cu a ricibi subsidio ta obliga di duna cuenta na e minister concerni y tambe na e minister di Finansas pa responsabilisa su mes financieramente. Segun e procedura di e subsidio basa riba output, e rapport anual mester consisti di un cuenta anual, como tambe un rapport di actividad. Pa e aña 2018 a entrega e peticion pa subsidio hunto cu e relato financiero di 2015. Contraloria General a constata den su observacion cu 93% so di e peticionnan a cumpli cu e rekisito aki. Asina mes, conforme e subsidieverordening, hunto cu e peticion di subsidio di aña 2018, e instancianan mester a entrega e relato financiero di aña 2016. Entregamento di e rapport di actividad hunto cu e peticion di subsidio di aña 2018 no tabata necesario pa motibo cu CBOS tabata den deliberacion cu e departamentonan gubernamental ainda.

Stipulacion legal di e rekisitonan ta importante, p’asina por exigi nan cumplimento y pa no desvia di nan. Segun ley ta obliga e stakeholdernan pa tuma e pasonan necesario pa por mitiga riesgo basa riba ley, eficiencia y eficacia.

E version digital di e rapport di Algemene Rekenkamer ta disponibel via www.rekenkamer.aw.