Pa ken y na unda…

Recientemente a bin dilanti e plannan pa desaroyo di e tereno di APA NV, unda anteriormente tabatin e edificionan comercial di e zona franca. Awor cu esey a desaparece, ta obvio cu lo mester haci algo otro cu esaki. Inmediatamente nos ta corda un discusion di varios aña pasa, unda tabatin obhecion contra desaroyo di e tereno aki, en todo caso den e direccion den cual e pensamentonan di e tempo ey tabata bay. Di un banda tabata existi e temor cu e desaroyo di comercio dirigi riba turista, sigur esun di crucero, lo bira un menasa pa Caya Grandi, cu di mes caba tabata haya e competencia di e comercio cu a opta pa establece na otro sitio, cu entre otro miho facilidad di parkeo; te awe ainda un di e temanan di peso ora ta papia di e problematica di Caya Grandi.

Pa hopi aña nada a sucede, ni cu e tereno di APA, ni cu e ruina di Bushiri, cu te recientemente tabata dorna e bista pabao di waf. Banda di e discusion ta kico exactamente mester a haci cu ambos tereno, tabatin otro discusion, treci dilanti pa Camara di Comercio e tempo ey, kico tabata realmente e maneho encuanto ki sorto di comercio, unda y cuanto. Tabata e tempo cu despues di hopi aña di maneho, no skirbi, di no permiti desaroyo comercial dilanti e hotelnan grandi, pa cuminsa desaroya e area ey. E consecuencianan nos por mira awe, un area sigur den oranan di anochi totalmente congestiona, cu un problema di parkeo no soluciona, etc. Ademas un parti grandi di e ‘night life’ a muda pa e area ey, lagando centro di Playa bastante morto, salvo algun mall manera Renaissance Market. Ora bo puntra opinion, esun ta lamenta e desaroyo aki, e otro ta pensa cu ta asina bida ta: un ta muri, otro ta nace… de een z’n brood, de ander… Esey por ta berdad, y sigur den un economia unda e palabra planificacion ta palabra malo cu miho no menciona. Tur cos ta parce di ta sucede ‘por la libre’ y si tur hende ta contento cu esey, nos ta cla!

Sin embargo, bida no ta asina. Cierto nivel di planificacion ta necesario, si nos ta pretende cu nos tin un desaroyo economico cu ta bay den e direccion cu nos ta desea. E cuestion central ta esaki: nos tin diferente opcion y diferente tarea pa cumpli. Y den esaki no ta posibel pa haci tur cos pareu; mester scoge a base, pereferiblemente, di prioridad. Y pa establece prioridad, nos mester papia, discuti, diferencia di opinion, pero yega na opcion cu tin sentido. Loke nos ta mira nos dilanti, cu sigur mester haci algo cu e tereno di waf, pero teniendo debido cuenta cu desaroyo otro caminda, cu talvez no ta bay hunto. Por ehemplo, ta birando obvio cu nos tin tarea, no, es mas, e sagrado deber di restaura un situacion economico sano y sostenibel na San Nicolas. Esey casi sigur no lo ta a traves di e refineria, pero si dearoyando un area comercial atractivo, usando e potencial cu tin. Esaki por inclui, manera nos por a tende siman pasa menciona, hiba parti di e turismo crucero na otro banda di e isla. Esey no mester keda colga den aire como e unico manera pa regenera comercio, pero mester cuminsa un caminda, cu e meta final pa duna e ciudad y su alrededor un nivel di suministrodi sericio, tanto comercial como publico, manera e ta merece. Esaki no ta un asunto di fabor politico, pa cual mester ta agradecido; den nos concepto nos ta fayando varios decada caba di cumpli cu e obligacion di tur gobierno di rehabilita e parti di su teritorio nacional cu ta kedando atras.

Pues kico ta e idea, pa crea un tremendo ‘tourist trap’ riba tereno di waf na Playa, sin tuma na cuenta kico realmente nos ta mira como plan general di desaroyo total di Aruba, tumando na cuenta e necesidadnan di cada zona, y asina yega na establece prioridad? Mester bisa cu den ultimo decada principalmente nos ta cuminsa haya un tremendo falta di e plannan general cu den pasado tabata existi, aunke mester bisa acerca cu hopi biaha no tabata cumpli cu nan tampoco, pero sikiera e tabata obliga hende den debate pa tene cuenta cu e cuadro general.

Nos a referi un rato na e situacion di Caya Grandi, unda nos ta haya cu cualkier politico cu bo puntra, independiente na cual partido nan ta pertenece, tur ta haya desaroyo sostenibel aki importante, pero nos no ta mira, te awe, un plan cu realmente ta abarca e elementonan esencial. Loke nos ta mira ta un afan ‘di haci un cos’ cu ta sali cada biaha for di e think tank anonimo di tal o cual ministro, pero no ta mira e totalidad señala anteriormente.

Recientemente a bin dilanti e plannan pa desaroyo di e tereno di APA NV, unda anteriormente tabatin e edificionan comercial di e zona franca. Awor cu esey a desaparece, ta obvio cu lo mester haci algo otro cu esaki. Inmediatamente nos ta corda un discusion di varios aña pasa, unda tabatin obhecion contra desaroyo di e tereno aki, en todo caso den e direccion den cual e pensamentonan di e tempo ey tabata bay. Di un banda tabata existi e temor cu e desaroyo di comercio dirigi riba turista, sigur esun di crucero, lo bira un menasa pa Caya Grandi, cu di mes caba tabata haya e competencia di e comercio cu a opta pa establece na otro sitio, cu entre otro miho facilidad di parkeo; te awe ainda un di e temanan di peso ora ta papia di e problematica di Caya Grandi.

Pa hopi aña nada a sucede, ni cu e tereno di APA, ni cu e ruina di Bushiri, cu te recientemente tabata dorna e bista pabao di waf. Banda di e discusion ta kico exactamente mester a haci cu ambos tereno, tabatin otro discusion, treci dilanti pa Camara di Comercio e tempo ey, kico tabata realmente e maneho encuanto ki sorto di comercio, unda y cuanto. Tabata e tempo cu despues di hopi aña di maneho, no skirbi, di no permiti desaroyo comercial dilanti e hotelnan grandi, pa cuminsa desaroya e area ey. E consecuencianan nos por mira awe, un area sigur den oranan di anochi totalmente congestiona, cu un problema di parkeo no soluciona, etc. Ademas un parti grandi di e ‘night life’ a muda pa e area ey, lagando centro di Playa bastante morto, salvo algun mall manera Renaissance Market. Ora bo puntra opinion, esun ta lamenta e desaroyo aki, e otro ta pensa cu ta asina bida ta: un ta muri, otro ta nace… de een z’n brood, de ander… Esey por ta berdad, y sigur den un economia unda e palabra planificacion ta palabra malo cu miho no menciona. Tur cos ta parce di ta sucede ‘por la libre’ y si tur hende ta contento cu esey, nos ta cla!

Sin embargo, bida no ta asina. Cierto nivel di planificacion ta necesario, si nos ta pretende cu nos tin un desaroyo economico cu ta bay den e direccion cu nos ta desea. E cuestion central ta esaki: nos tin diferente opcion y diferente tarea pa cumpli. Y den esaki no ta posibel pa haci tur cos pareu; mester scoge a base, pereferiblemente, di prioridad. Y pa establece prioridad, nos mester papia, discuti, diferencia di opinion, pero yega na opcion cu tin sentido. Loke nos ta mira nos dilanti, cu sigur mester haci algo cu e tereno di waf, pero teniendo debido cuenta cu desaroyo otro caminda, cu talvez no ta bay hunto. Por ehemplo, ta birando obvio cu nos tin tarea, no, es mas, e sagrado deber di restaura un situacion economico sano y sostenibel na San Nicolas. Esey casi sigur no lo ta a traves di e refineria, pero si dearoyando un area comercial atractivo, usando e potencial cu tin. Esaki por inclui, manera nos por a tende siman pasa menciona, hiba parti di e turismo crucero na otro banda di e isla. Esey no mester keda colga den aire como e unico manera pa regenera comercio, pero mester cuminsa un caminda, cu e meta final pa duna e ciudad y su alrededor un nivel di suministrodi sericio, tanto comercial como publico, manera e ta merece. Esaki no ta un asunto di fabor politico, pa cual mester ta agradecido; den nos concepto nos ta fayando varios decada caba di cumpli cu e obligacion di tur gobierno di rehabilita e parti di su teritorio nacional cu ta kedando atras.

Pues kico ta e idea, pa crea un tremendo ‘tourist trap’ riba tereno di waf na Playa, sin tuma na cuenta kico realmente nos ta mira como plan general di desaroyo total di Aruba, tumando na cuenta e necesidadnan di cada zona, y asina yega na establece prioridad? Mester bisa cu den ultimo decada principalmente nos ta cuminsa haya un tremendo falta di e plannan general cu den pasado tabata existi, aunke mester bisa acerca cu hopi biaha no tabata cumpli cu nan tampoco, pero sikiera e tabata obliga hende den debate pa tene cuenta cu e cuadro general.

Nos a referi un rato na e situacion di Caya Grandi, unda nos ta haya cu cualkier politico cu bo puntra, independiente na cual partido nan ta pertenece, tur ta haya desaroyo sostenibel aki importante, pero nos no ta mira, te awe, un plan cu realmente ta abarca e elementonan esencial. Loke nos ta mira ta un afan ‘di haci un cos’ cu ta sali cada biaha for di e think tank anonimo di tal o cual ministro, pero no ta mira e totalidad señala anteriormente.

Nos ta na un momento dificil pa nos tur. Si nos kier mira un desaroyo positivo y sostenibel den e añanan cu ta bin, cu ta permiti nos sali di e problemanan cu nos ta aden awor, nos mester mas cu e anuncio incidental di cualkier ministerio, cu nan ta bay ‘haci un cos’.

Nos ta na un momento dificil pa nos tur. Si nos kier mira un desaroyo positivo y sostenibel den e añanan cu ta bin, cu ta permiti nos sali di e problemanan cu nos ta aden awor, nos mester mas cu e anuncio incidental di cualkier ministerio, cu nan ta bay ‘haci un cos’.