Ayera durante un conferencia di prensa di Gobierno di Aruba conhunto cu DVG y Dr. Kenneth Croes, a ofrece un splicacion di loke ta trata e virus COVID-19, como tambe cuarentena, isolacion y distancia social.

Croes, ken ta dokter di cas di districto Santa Cruz, a comenta cu den dianan aki hopi hende ta scucha terminologia cu e mayoria di nan no ta compronde, e virus aki principalmente tin un nomber cu ta SARS-COV-2, loke ta nifica COVID-19 y loke henter mundo ta conoce como coronavirus.

E virus aki ta drenta ora un persona ta nister of tosa y e particulanan chikito di e virus ta sali for di e nanishi of boca y por cay riba hende cu por ta para cerca of riba e superficie rond di dje.

Di mesun manera, el a splica cu e virus ta drenta den pulmon y despues lo cuminsa multiplica su mes te cu dado momento e celnan no por mas y ta haya miyones di particula di e virus.

For di e momento aki e pashent lo cuminsa sinti manera un grip, tosamento, keintura, dolor di garganta y si e caso ta mas intenso un rosea mas cortico. Ta existi personanan cu e virus aki por causa destruccion den nan pulmon y lo haya problema pa hala rosea, pa e motibo aki e persona lo mester di un mashin respiratorio.

Croes a menciona cu e efectonan aki riba un grupo di hende, di un virus cu ta contagia asina lihe rond di mundo ta bira un pandemia. Covid-19 a cuminsa na december di aña pasa na Wuhan, China, di eynan el a cuminsa multiplica asina tanto biaha cu aworaki tin presencia na tur continente cu excepcion di Antartica.

Na momento cu hende no ta preocupa cu e situacion y instruccionnan cu gobierno ta duna, nan por bira malo. Asina tambe dokternan y enfermera por wordo contagia y eynan e capacidad pa combati e malesa aki ta bira mas chikito, loke por un ocasiona un caos den e pais. Un ehemplo di esaki ta Italia of Spaña.

Di loke ta trata distanciamento social, Croes a manifesta cu e casonan no ta bira asina tanto y epidemia ta keda dentro di e capacidad di cuido cu e pais tin. Den cuadro aki, dokternan di cas y specialistanan a adapta nan manera di traha, nan ta haci tur loke ta den nan posibilidad pa yuda e comunidad. Pero di otro manera, cu ta via telefon of ora un persona ta hopi malo por haya un cita y bay oficina, pa asina evita aglomeracion di hende, specialmente den grupo di hendenan mas malo.

Asina mes, Croes a expresa cu ta depende di comunidad mes si nos pais ta bay haya e epidemia lihe, incontrolabel y trece caos, manera otro paisnan cu tin un cifra di mas di 5.000 morto; of scoge e otro banda, cu tambe lo sinti e efectonan, pero e no lo ta devastador.

Coronavirus ta algo diferente cu un simpel grip, e ta contagioso. Si un grip ta contagia dos persona, e coronavirus den mesun lapso di tempo ta infecta mas persona. Otro diferencia importante ta su cifranan di mortalidad, pa motibo cu tur hende por haya e virus aki, pero gruponan di riesgo por haya mas lihe, como tambe mas complicacion.

Hendenan di edad avansa, pashentnan di curason, di pulmon, diabetes, na unda e sistemanan di defensa cu un persona mester ta afecta, tambe esunnan cu ta sufri di sobrepeso.

Croes a señala e posibel escenario cu e pandemia aki ta trece ta cuarenta of isolacion. E prome escenario ta persona cu a sinti sintoma, tin e cantidad di risico, el a yama e number indica cu gobierno a duna na Aruba cu ta 280-0101, den e caso aki mester haci un test.

E persona aki ta malo y ta core su risico, na e momento aki e ta bay den isolacion den su cas y den caso mas grave por ta bay hospital. Pa su famia ta conta distaciamento y si e resultado ta positivo, nan ta poni den cuarentena.

Pa esunnan cu a haci e mesun proceso cu sintomanan pero e test sali negativo, Croes a specifica cu e persona mester keda den distanciamento social p’e y tambe pa su famia.

Den ultimo escenario ta personanan cu ta den cuarentena, nan mes ta bon pero nan a core e risico. Por ehemplo a bin for di Merca, di biaha e tin cu bay den cuarentena obligatorio. DVG tin control di nan pa wak si nan ta presenta sintomanan, si un persona ta viola esaki ta haya un boet.

Si un persona cu tabata den cuarentena primeramente sin sintoma y el a cuminsa sinti algo, na e momento ey e tin cu bay isolacion, pa motibo cu e ta malo. Nan ta haci e test y si ta sali positivo e famia tambe ta bay den cuarentena