Persona cu Multiple Sclerose por tin bida largo

Riba e tema di Multiple Sclerose (MS), Bon Dia Aruba a acerca Jaime Falconi, neurologo (cu pension), pa haya poco mas informacion riba e malesa cronico aki.

Sr. Falconi ta splica, hopi pashent ta bira desespera pero como dokter ta prefera di tin oportunidad di cura un malesa di pashent. Si esaki no por wordo haci e ta bira dificil, por ehempel den caso ora ta wordo diagnostica cu MS.

Como pashent semper bo kier haya kico bo tin, y den un manera of otro e ta crea un alivio ora tin un contesta pa esaki. Den caso di MS, sr. Falconi ta splica cu ‘te ainda no por duna motibo. E pashent semper ta keda puntra nan mes si por a haci algo pa preveni esaki’. E no ta genetico tampoco dokter aclara.

Dokter Falconi a splica cu e desaroyo di e malesa aki a bay hopi lihe ultimo añanan. Ora e tabata specialisando den aña 70 den neurologia, nan no tabata sa exactamente kico esaki ta. E malesa riba su mes a keda reconoci 100 aña pasa, pero no tabata tin hopi facilidad manera awendia. Mulitiple Sclerose por sosode den edad hoben, por den edad chikito pero mayoria di biaha ta den edad despues di 20 aña. E ta bin dilanti mas den ser femenino cu masculino, segun sr. Falconi ta splica.

E medico ta splica cu MS ta un ‘auto immune disease’, cual ta nifica cu e pashent su curpa ta ataca su mes. Mesun cos por pasa cu lupus, of reuma. E malesa ta ataca y e defensa no ta ripara cu algo ta bayendo robes den e curpa. Esaki segun e dokter ta locual ta ataca e parti di nervionan. Den investigacionnan cu a tuma luga specialistanan a yega na conclusion cu e ta algo cu ta wordo mira mas den ser femenino, posibelmente pa motibo di hormona. MS ta bin mas dilanti den clima mas friu cu den clima cayente manera Aruba. Hendenan cu ta haya esaki na Aruba, e dokternan ta bisa cu porta ta pa falta di solo y vitamina D. Un otro conclusion cu tambe tin ta cu MS por bin di consecuencia di un virus of infeccion bieu. Segun sr. Falconi ta bisa ta varios conclusion tin y te hasta a conta di un caso den un laboratorio na Inglatera, unda durante test un glas a kibra y diferente hende cu tabata den laboratorio a haya MS despues pero nunca nan a logra prueba esaki, cual ta hacie mas dificil.

Biba cu MS

Pa e pashent sinti su mes mas comodo cu su mes, dokter tin cu splica e pashent cu tin MS, cu esaki no ta su culpa, e ta un diagnostica fastioso. E no ta algo cu ta wordo haya facilmente.”

E pashent por haya keho pero despues e ta keda bon bek. E medico ta splica cu tin diferente tipo di MS. Mayoria hende tin Relapsing-remitting MS (RRMS). MS ta ataca e sistema nervioso central. E beschermlaag di e nervio ta esun cu ta wordo ataca. E nervio ta habri pa otro tipo di daño. E MS ta cuminsa ora e beschermlaag ta wordo afecta, cual ta afecta entre e cerebro y e ruggenmerg. Si nervio di e wowo ta wordo ataca, bo no ta wak mas. Lentamente e daño ta bin na e cerebro y e ruggenmerg. Esaki ta bira un cicatriz. Ora esaki sosode cierto funcion ta bay atras.

E inyeccion (avonex) cu e pashentnan cu MS ta uza cada siman ta yuda pa brik e atakenan un tiki, evita a haya un atake mas lihe. E no ta bay stop e proceso di MS. Locual ta wordo haci ora e pashent haya un atake di MS mas pisa, na hospital nan ta duna un dosis di steroids pa brik inflamacion y evita mas keho, yudando tambe pa recupera poco mas lihe. Un pashent cu MS por tin un bida largo, tur esaki ta dependiendo di e forma di MS cu e pashent tin.