Monique Giel Labad di Wit Gele Kruis (WGK) a trece dilanti cu tin hopi mucha ta haciendo uzo di alcohol y droga, cu consecuencia di entre otro un embaraso no desea.

Muchanan cu apenas 9 pa 10 aña ya caba ta activo y p’esey WGK kier pone atencion riba e situacion aki. Nan a bin cu e campaña ‘Un Acto Iresponsabel y su Consecuencia’, ya cu ora nan ta bou influencia hopi di hobennan aki no ta consciente di e consecuencia di nan actonan. Tin biaha nan ta bira victima di un malesa transmiti sexualmente of tambe nan ta resulta cu un embaraso hubenil no desea. Pero WGK kier pone extra atencion riba e consecuencia di alcohol y droga, y con un baby lo por nace. Esaki nan ta haci uzando un popchi pa ilustracion.

Tin muchanan di edad di 12 aña cu a resulta victima di malesa sexual. Esaki ta mustra –segun sra. Giel-Labad- cu e muchanan aki tin cu haci uzo di anticonceptivo of condom pa preveni cu e ta bay plama e malesa aki. Den nan charla pa e muchanan di scol, WGK ta mustra nan kico ta pasa ora cu bo tin relacion iresponsabel. Den e caso aki WGK ta enfoca cerca e muchanan aki riba e consecuencianan. E ta haya cu si por cu cuminsa conscientisa e muchanan aki for di tempran, e ta yuda pa por logra e meta principal cu ta abstinencia, pa nan no cuminsa asina tempran sexualmente. Tambe durante nan campaña nan ta pone atencion riba e mayornan, pa nan papia cu nan yiunan y duna nan hopi informacion. WGK ta mayornan durante e charla pa mira cu kende nan yiu ta cana.

Famia Plania y condom pack
Jonathan Trinidad di fundacion Famia Plania a bisa cu e temporada aki di carnaval 64, ta uno importante pa hunto cu otro partnernan bin duna informacion riba embaraso, prevencion y campaña ‘Ami ta dicidi’ cu nan a bin cu ne.

Nan lo ta repartiendo den diferente sitio strategico un paki di condom pa promove e uzo di proteccion, considerando cu esaki ta yuda pa preveni un embaraso pero tambe malesa(nan) transmiti sexualmente. Nan lo ta partiendo e condomnan completamente gratis y actualmente e ta accesibel na oficina di Famia Plania na Oranjestad y tambe na Citgo caya grandi. E paki di condom tin tambe informacion riba e uzo corecto di e producto aki, ya cu si bo no ta haci’e corectamente, tin chens cu e condom por kibra cu e consecuencianan cu esaki por trece cu ne.

Campaña ‘Ami ta dicidi’
E campaña aki ta uno internacional caminda hunto cu 147 pais, Famia Plania na Aruba ta forma parti di e campaña aki. E campaña aki ‘Ami ta dicidi’ ta pa tur hende por tuma decision responsabel pa cu nan bida y futuro, y tambe otro aspectonan manera salud sexual, prevencion y proteccion.

E meta tras di e campaña aki ta pa tin menos embaraso inespera y evita cu menos hoben y adulto ta resulta infecta cu malesanan transmiti sexualmente. Pa e fundacion aki ta importante cu no solamente e campaña aki ta mara na publicidad den e medionan social y television, pero tambe e ta campaña mara na un tayer educativo y interactivo specialmente pa scol na Aruba ya sea basico, special, secundario y superior.

Nan ta tayernan educativo y cu contenido y interactivo. Asina aki nos ta aportando na metanan mundial pa desaroyo sostenibel”, el a bisa. E meta ta cu pa aña 2030 mundo ta mas sostenibel y mas consciente specialmente riba prevencion, salud, educacion, etc..

Nan ta probecha e campaña aki pa hunto cu esaki promove nan miembresia, ya cu hobennan menor cu 21 aña por bira miembro di fundacion Famia Plania completamente gratis y na un forma priva. Tambe nan ta ricibi un aña completo di anticonceptivo parti den seccionnan di tres luna. El a bisa cu e mensahe aki ta bay pa e persona cu ta sexualmente activo pa nan haci uzo di un proteccion pa evita embaraso inespera of malesa sexual.

Test na tempo
Ronald Geerman, kende ta traha den e seccion di Malesanan Contagioso di departamento di Salud Publico (DVG) a enfoca riba e punto cu si bo ta un persona sexualmente activo pa bon pa bo haci e test di HIV.

Esaki ta wordo haci cerca bo dokter di cas, laboratorionan y DVG. E testnan aki ta totalmente anonimo. Nan ta duna guia, conseho y informacion, ya cu un persona infecta cu un malesa sexual no tin solamente consecuencia pa su persona, sino tambe pa nan bida social, ya sea cu e persona ta bay scol of si e ta traha. E informacion aki tambe ta accesibel via diferente otro instancia o fundacion manera WGK y fundacion Famia Plania, ya cu importante ta pa mantene bo mes bon informa. “Si bo ta sexualmente activo corda bon cu bo chens ta grandi cu bo por haya un malesa transmiti pa via di relacion sexual ”, el a bisa. P’esey ta importante pa haci bo test ya cu e ta splica cu no tur malesa ta duna bo sintomanan na comienso.

Cifranan ta mustra cu e problema aki relaciona cu malesa transmiti sexualmente, entre nan AIDS, ta indica cu e ta crece den region y rond mundo. “Es decir Aruba no ta un excepcion”.

Segun sr. Geerman un punto importante tin di haber cu si bo ta sexualmente activo, y bo tin un malesa y si bo ta sali na estado, e chens ta hopi grandi cu e yiu tambe por nace cu e malesa cu tur su consecuencianan.