Si cos bay bon, na Merca lo cuminza atrobe un periodo unda custumber y norma cu ta existi desde inicio di e republica, lo bira normal. Esey ta loke mayoria cu a vota pa Joe Biden ta spera y loke el a priminti di haci. Pa cuatro aña largo e pais a sufri di un tormenta perfecto di un politico populista cu a cuestiona y pone un banda tur custumber y norma na Washington, nombrando y kitando hende di trabao no via un carta decente, sino via Twitter.

E hendenan cu el a nombra no tur tabatin e background profesional necesario, pero esey no tabata import’e ni un soberano comino, al contrario, den su afan pa destrui loke e tabata mira como e conspiracion gubernamental den gobierno federal e tabata nombra hopi hende cu no lo a keda confirma den e añanan promer cu el a bira presidente.

De paso el a haci algo cu ningun presdente promer cune a tribi di haci, hincando henter su famia, cu yerno cu tur, den su presidencia. Contal cu su alrededor tabata mustra tur aspecto di loke na Merca cu cierto desprecio tabata yama un ‘banana republic’. Y, ora e haya critica riba e manera di actua aki, e contesta tabata un simple ‘y unda ta skirbi cu mi no por haci esaki?’ Manera den otro democracia representativo, no tur cos ta ‘skirbi den piedra’ y tanten tur hende ta sigui e regla di oro cu supuestamente tur mester conoce, no tin problema, pero dia yega e tipo cu no ta importa bolter tur cos boca abao, no tin nada pa para nan. Esey a pasa na e pais mas poderoso di mundo durante e presidencia di Trump, y a resulta cu un gran parti, no e parti mas grandi, tabata y ta completamente di acuerdo cune.

Pero, contemplando tur loke a sucede na Merca durante e epoca turbulento aki, cu na Aruba tambe a keda ampliamente discuti y debati, nos no mester ta sorprendi, pasobra nos a mira e cos aki a pasa tantisimo vez na otro paisnan. Ademas, cierto di e caracteristicanan di e populismo estilo Trump nos por reconoce tambe den e estilo di goberna aki di ultimo decadanan. Nos tambe a cuminza algo mas cu trinta aña pasa cu un cantidad di tradicion, cu tabatin nan base den e tradicionnan gubernamental Hulandes, unda tin hopi cos cu no ta skirbi den piedra, pero ta norma y valor cu pa mayoria, no tur, tambe ta algo sagrado y cu mester cumpli al pie de la letra. Asina nos a cuminza cu e mandatarionan cu tabata sinta na Bestuurskantoor cu un par di ayudante, mientras nan profesionalnan tabata hinca den e departamentonan . Den inicio di añanan nobenta a cuminza na grandi cu e fenomeno di ‘coordinador’ cu por tabata un profesional respeta cu tabata sa su trabao, pero por tabata tambe un persona sin ningun educacion, cu ta haci… kico eyden realmente? Tambe esaki a bay acompaña pa e fenomeno di e asesor cu ta contrata via di su compania, di e manera ey evadiendo e normanan di salario normal cu ta conta pa e empleado publico. Y si e tempo ey, o awor, un hende bisa o critica e manera di opera aki, e por a haya e respuesta: “Y unda ta para cu mi no por haci esaki?”

Tambe ora un mandatario ta arma su oficina cu algun dozijn di famia y amigo, cu of sin scol, y e haya critica riba esey, bo por spera e pregunta: “Y unda ta para cu mi no por nombra mi hendenan di confianza”? E critica di algun intelectual cu esaki ta ser repudia internacionalmente bao di e termino ‘nepotismo’ no ta haci ningun impresion, ni riba e politico en cuestion, ni su seguidornan cu talvez ni conoce e concepto, pero si su traduccion local: ‘friends & family’…

E caso cu actualmente ta hala atencion ta esun di e despacho di e ministro encarga cu Salubridad Publico, cu ta declara cu cierto iritacion cu “nos no ta haciendo nada ilegal”. Tuma literalmente e por tin razon, pero e no ta mustra comprension cu moralmente e no ta actuando corectamente. No ta pasobra e tin hende den su despacho cu no tabatin pakico di ta eyden ‘in the first place’, e por ignora interesnan di otro hende den e afan pa crea un solucion, den su vista factible, pero cu ta carece di tuma na cuenta interes di otronan. Pakico e mandatario aki no tin interes pa resolve e miyon florin cu a bay perdi di nos placa den AZV, di e caso di laboratorio di Hospital, pero e director mester bay pa otro tipo di maniobra di e ministro? Ademas, unda interes di e pacientnan a keda? No ta trata aki di un simple trasporte manera ta taxi bo ta core, sino di un tarea cu ta requeri un poco mas cu esey. Nos no a tende si e hendenan aki ta equipa pa esey.

Nos por observa cu nada no a cambia, nos mandatarionan ta keda bisa cu nan no ta haciendo nada malo, nepotismo ta algo ‘normal’ aki… Si nos tabata kier lanza un teoria di conspiracion, nos lo por a bisa cu Trump a siña nepotismo na Aruba, durante un biahe incognito…