Despues di e anuncio di gobierno di Aruba di e decision pa elimina e recorte di 5% riba salario di empleado publico y semi-publico, a pesar di e obhecion Hulandes, a keda naturalmente e pregunta kico lo ta e proximo scenario den e disputa entre gobierno di Aruba y di Hulanda.

Por pensa cu gobierno Hulandes lo considera laga e asunto manera cu e ta, pasobra tin otro tema riba mesa cu ta abarca hopi mas cu e disputa riba e recorte salarial.

Esey ta naturalmente e conseho ricibi di e colegio di supervision CAft pa duna gobierno di Aruba un instruccion pa adapta presupuesto 2022, a base di e 13 puntonan di recomendacion di CAft. Segun e carta di CAft dirigi na Staten di Aruba, a keda cumpli segun nan opinion solamente den un di e 13 recomendacionnan, mientras den dos otro ta considera cu por yega na cumplimento ainda. Esaki lo por si Aruba tuma medida a corto plazo pa congela e puestonan vacante pendiente ainda (‘rollovers’) y limita e pago di compensacion pa overtime, segun CAft. Un base basta amplio pa obliga gobierno di Aruba yega na un moderacion considerable di presupuesto 2022.

Di otro banda, ignora e asunto di 5% y sigui riba e temanan proponi pa CAft ta laga un incertidumbre grandi kico lo ta e actitud di Hulanda den mas caso di no cumplimento di e otro islanan autonomo den Reino, den e mesun of otro asunto. Gobierno Hulandes ta trata semper di mantene cierto uniformidad den e trato di e islanan y den e asunto particular aki ta atendiendo detayenan cu Curaçao y St Maarten. Mira di e banda aki lo por anticipa un reaccion di gobierno Hulandes, cu consecuencia pa Aruba. E instrumentonan cu Hulanda tin ta por ehemplo e aprobacion cu Aruba mester pa por fia placa den exterior. Cu un deficit di 227 miyon florin mas e prestamonan cu ta madura e aña aki, ta duna un scenario caba unda gobierno di Aruba no por ignora Hulanda. Tin e acuerdo caba ademas cu lo fia pa e aña aki cerca Hulanda so.

Ademas, fuera di e asunto di fia pa e deficit, tin riba mesa 8 topico den cual gobierno di Reino por dicidi cu ta importante pa Aruba revisa su intencion presupuestario y duna un instruccion riba esaki.

Ta parce nos cu esaki ta suficiente base pa un instruccion, aunke no necesariamente riba tur tema. Ta na gobierno di Aruba pa discuti esaki cu CAft y gobierno Hulandes den e proximo simannan, pa cual tin amplio tempo pasobra e proximo reunion di Conseho di Ministro di Reino ta planea despues di e reces di verano na fin di augustus. Resultado di esaki lo ta naturalmente cu, si tin instruccion of no, lo tin ehecucion di medida, sea via accion di Aruba pa evita un instruccion, o lo tin instruccion cu e mesun resultado. Den ambos scenario lo tin un problema di tempo ya cu ta keda un parti minimo di e aña presupuestario pa cumpli ainda. Aki e tratamento laat di presupuesto a haci cu aprobacion den Staten, y evaluacion di CAft, tambe a cay laat den aña. En todo caso por conclui, for di e anuncio di ministro di finanzas cu presupuesto 2023 ya a keda entrega na CAft pa su evaluacion previo, e aña aki por bay conta cu un tratamento di presupuesto na tempo.

Banda di tur esaki tin otro aspecto cu no ta hayando atencion den publicidad. Esey ta cu den declaracion di gobierno ta resona un tono fuerte di defensa di interes di empleado publico, como grupo seriamente afecta pa e desaroyonan inflacionario cu sin duda tin efecto riba nan poder di compra. Pero, si e grupo aki ta digno di consideracion di gobierno, pakico nos no ta tende nada di consideracion di e grupo di esnan cu cartera chikito, entre nan e grupo di ciudadano cu ta subsisti riba ‘bijstand’? A yama nos atencion cu den un presentacion di un gremio empresarial a mustra cifra di e aumento preocupante di e ‘bestaansminimum’ manera calcula pa CBS, cu nos ta mira como un advertencia na nan membresia pa tene cuenta cu e realidad den cual nan empleadonan ta biba. Esey ta di aprecia, pero na mes momento nos ta puntra unda gobierno mes ta keda cu analisis y evaluacion di e situacion di un grupo pa cual gobierno mes ta responsable directamente. O a caso mester conclui cu e inflacion no tabatin un impacto asina fuerte den ultimo añanan, o solamente riba ambtenaar?

Den e reaccion fuerte di gobierno y e parlamentarionan cu ta sostene e coalicion a sali un lista di asunto cu supuestamente lo no por tuma lugar mas na 2022, si mester cumpli cu e deseonan di CAft/Hulanda. Den esey naturalmente nos ta haya exageracion; por ehemplo, CAft no a bisa cu mester manda Serlimar failliet manera a vocifera. Loke si a bisa cu gobierno mester tuma e medidanan pa e empresa, y otronan (Arubus, Post) por para riba nan mes pia. Den caso di Serlimar ta den man di gobierno pa facilita Serlimar un forma di cobranza cu ta percura pa e gran mayoria di cliente cuminza paga. Pero, esey ta otro medida cu ta afecta e base electoral y ta motibo anto pa gobierno no actua, mescos cu otro asunto cu a acorda pa despues hala atras. Keda sin tuma medida, y otro ta bin hacie pa bo. Eynan nos ta awor.

LJMADURO – 22-JUL-2022