editorial 2_15_1.jpg

Oficina Central di Estadistica (CBS) a caba di publica e cifranan di importacion y exportacion pa e prome trimester di 2016. E datonan ta indica cu tabatin  un caida den importacion den e periodo aki. Segun CBS, e balor di importacion a cay di Afl. 466.4 miyon na 2015 te Afl. 448.4 miyon na 2016. Esaki ta un reduccion na florin di 18 miyon y den porciento: -3,9%. Un di e categorianan importante cu a cay ta alimentacion cu a baha cu 3,7%. Tin otro cifra cu ta confirma crecemento negativo. Categoria di azeta y producto di vet a cay cu 11,5%; sapato y producto similar cu 15,2%; paña y textiel cu 16,2%; perla y piedra precioso cu 13,8%.

Pero tin algo mas cu a hala nos atencion. Ora nos mira e cifranan cu gobierno a pone den su rapport pa parlamento y CAFT, nos ta haya un bista un poco diferente riba e asunto. Aki gobierno ta raporta cu e caida den entrada cu ta procedente di importacion, esta: impuesto di importacion y e diferente accijns pa alcohol, cerbes, tabaco y combustibel hunto ta indica un reduccion e aña aki di Afl. 71,2 miyon te Afl. 62,9 miyon (-Afl. 8,3 miyon), un caida di 11,6% compara cu e mesun periodo di 2015.

Te na e momento aki nos no a logra haya un splicacion convenciendo nos di e discrepancia aki, ya cu un reduccion di 18 miyon florin den balor di mercancia no por ocasiona un caida di entrada di impuesto di Afl. 8,3 miyon… Anualmente e balor total di importacion ta na mas o menos Afl. 2000 miyon, mientras cu entrada for di importacion ta na un poco mas cu Afl. 300 miyon. Nos ta spera di por comunica ainda cu e autoridadnan concerni pa por haya un splicacion al caso. Den nos opinion, of e caida den importacion tabata mas severo, of e perdida di entrada tabata mas chikito. Como cu gobierno dificilmente tin un motibo pa mustra un entrada mas abao cu e tabata, nos ta kere cu mester haci un revision di e cifranan di CBS.

Pero esaki no ta tur; tin mas indicacion cu nos economia ta dunando señal claro di stancamento. Den e rapport pa prome kwartaal di 2016 e cifranan duna pa entrada di BBO ta confirma un caida serio di BBO di  8,7% den e periodo menciona, e caida mas grandi cu BBO a yega di presenta desde su introduccion na 2007. Pa 2015 caba tabata mira un reduccion den crecemento di cobranza di BBO, un indicacion fuerte cu actividad economico tabata mengua caba. Banda di esaki, e mesun rapport di gobierno ta menciona un reduccion di loonbelasting chikito (0,4%), loke tambe ta mustra den direccion di crecemento negativo di economia y un reduccion di empleo. Nos ta kere ta interesante pa haya sa di ministro encarga cu labor ta riba kico su pensamento ta basa cu recientemente desempleo bao di hoben a mengua, si den totalidad nos no ta mira señal di un crecemento di empleo.

Tur esaki ta trece nos riba un tema relaciona y esey ta e nerviosismo alrededor di e fecha di 1 di augustus pa e actividadnan di rehabilitacion di e refineria cuminsa. E pura cu tin pa caba di pasa e leynan concerni den parlamento no tin di haci solamente cu e compromisonan cu Citgo Aruba, pero tambe cu e echo cu cada luna di tardansa ta significa cu no tin entrada extra pa caha di gobierno for di e proyecto aki den 2016.  Den tur e ansha aki a cambia e fecha pa 1 di september, pero den nos concepto esey tambe ta parce demasiado optimista. Pa cuminsa no a ni caba di negocia y prepara tur cos pa Valero por firma pa e traspaso. No ta trata solamente di asunto entre gobierno y Valero, sino tambe di asunto cu mester regla entre e dos companianan, entre otro e asunto di contracto di tur e personal cu Valero tin actualmente ainda den su servicio.

Despues ta bin e asunto di consulta cu Raad van Advies. No ta un cuestion manera cu ta paña bo ta hiba laundry y pasa busca nan tres dia despues. E pakete di documento en berdad ta hopi grandi y ta exigi por lo menos un luna pa e organismo aki haci su trabao debidamente. Ya cu nos ta na mita di juli caba y nada a yega na RvA, ta dificil pa imagina cu e documentonan por yega parlamento prome cu fin di augustus. Como cu e presidente no ta cu gobierno mas, e no mester obstaculisa trabao pero di otro banda no tin motibo pa gobierno comande y bise ki dia ta trata kico. Di tur manera nan mester siña biba cune den e puesto ey pasobra ni cu nan desea nan no por haci nada al respecto. Por cierto un di e poco biahanan cu nos politiconan na mando ta haya un ‘reality check’ cu nan poder tambe conoce su limite. Ademas, cu ‘Big Brother’ na Den Haag exigiendo e documentonan di e Citgo-deal, cos ta birando mas interesante ainda.