editorial

Gobierno segun declaracion ta sperando riba apertura di e refineria pa no mester introduci ABB of otro alternativa, pasobra ta spera cu e beneficionan di e refineria lo haci esaki innecesario. Nos ministro encarga cu Asunto Economico y Energia a bay Houston y bolbe cu ‘grato noticia’, dependiendo di cua banda un persona kier mire. Segun su declaracion reapertura ta un opcion real y e tabatin problema pa oculta su hubilo den entrevista na yegada. Asina mes el a logra di expresa algo di cautela pa loke por ta e resultado, ya cu tin hopi asunto pa atende ainda y e no ta un ‘done deal. E problema sigur no ta e deseo di yega na un reapertura, ni di banda di PFVSA/CITGO, ni di gobierno di Aruba. Tampoco di gobierno Hulandes, cu ta hungando un papel straño den henter e asunto aki, presionando pa ser pragmatico y pone e asunto ‘berde’ riba un hold.

Manera semper, e problemanan real ta sinta den e otro factornan. Entre otro e duda riba solidez financiero di CITGO. Esey no tin tanto di haci cu nan operacionnan na Merca mes, unda mescos cu Valero nan ta un di e companianan grandi den refina y distribui producto petrolero. Cu e prijsnan pa crudo bahando te na menos di $40 pa bari, e tipo di compania aki cu ta opera solamente den ‘downstream’ cumprando crudo, ta den bon situacion. E problema ta sinta den e manera cu PDVSA ta maneha e compania yiu aki, ordenando e gerencia mas di un biaha caba pa fia placa pa paga PDVSA dividendo avanza, pa esaki pasa e placa pa gobierno Chavista di Nicolas Maduro. Hasta a pone CITGO na benta aña pasa y ora no a logra bende, a opta pa carga e compania cu mas debe ainda pa duna e doñonan Venezolano placa cu e compania mester bay gana bek ainda. Pues, e asunto di bay busca financiamento pa cumpra y opera e refineria no ta bay ta facil. Na e momento aki ta sumamente dificil pa yega na financiamento den sector di petroleo, pa motibo di e prijs di crudo. No solamente paisnan problematico manera Venezuela tin problema, pero tambe un pais manera Colombia tin dificultad di mantene un bon nivel di financiamento pa e sector aki. Esey ta e caso den exploracion pero tambe den refinacion y distribucion unda tin awor mas cu suficiente capacidad y animo pa inverti no ta halto. Claro cu Venezuela tin su problemanan special cu nan kier mira resolvi, pero esey ta dificil pa haci cu capital aheno y Venezuela mes no tin e capital pa inverti.

Tambe den tur e optimismo di ultimo tempo no ta papia nada tocante e papel di Valero, ya cu nan ta propietario di e compleho y lo no laga esaki bay pa ‘peanuts’. Si acaso yega mes na habri e refineria, no ta realistico pa pensa cu esey lo por ta un hecho tempran den 2016 y e beneficionan pa gobierno tampoco lo no ta disponibel di inmediato. Den caso cu e refineria keda cera y bay pa desmantelacion, e proceso aki tambe lo genera algo di actividad economico, pero naturalmente nunca na e nivel di un refineria operando. E ora e alternativa di un impuesto riba actividad economico lo mester bin na bista atrobe. Kico realmente ta e problemanan cu ta haci ABB menos atractivo?

Manera comenta anteriormente, un ABB di 7% mas awor aki ta politicamente ‘onverkoopbaar’. Ademas a yega na calcula e ABB na e porcentahe inicial aki, manteniendo e structura di impuesto di importacion cu cierto tarifa diferente, aunke menos cu tin actualmente. Pero, en todo caso e modelo simpel cu a priminti unda e ABB lo a reemplasa tur invoerrechten, no lo ta e caso, manteniendo asina un sistema complica. E otro problema ta cu ta bay cobra den henter economia separadamente pa ‘servicio’, unda atrobe e sistema por bira complica cu un cantidad di caso dificil pa defini kico ta ‘servicio’ y kico no. Un ambiente propicio pa crea incertidumbre y un monton di caso di apelacion y protesta. Cu otro palabra: nos no ta mira atrobe e simplicidad den cobranza di impuesto cu nos mester.

Si ta pa nos bay otro sistema complica, anto por bien considera transforma e BBO den un BTW (Belasting op Toegevoegde Waarde; VAT, Value Added Tax). Esey lo tin e mesun efecto di elimina e factor inflacionario den cobranza den diferente ‘schakel’ y percura pa no causa inflacion di e banda ey. Ademas e no ta rekeri mas di tur empresa cu cada 15 di luna nan entrega cifra di nan benta di luna anterior, aumenta cu un lista cu nan compra di bienes y servicio di e mesun luna. E comerciante seguidamente ta entrega e diferencia entre BTW paga den compra y loke a cobra na BTW den benta, punto. E problema ta cu nos ta papiando di un gobierno cu ta considera aumenta o transforma BBO tambe como ‘politiek onverkoopbaar’. Di tur manera no ta keda ningun alternativa facil, pero asina bida ta.