editorial 2_15_1.jpg

Desde e decision pa pospone e fecha final pa 13 di mei, di banda di gobierno a tende solamente silencio. Awor oposicion ta buscando drechi na Venezuela via parlamentario Glenbert Croes pa check con a para cu e asunto di reapertura di e refineria. Anteriormente caba el a ‘adverti’ gobierno cu no ta bay acepta cu no ta habri e refineria. Naturalmente ta interesante pa sa ta ki ‘arma’ of ‘instrumento’ e lo kier uza pa logra esaki. Siguramente lo no ta pueblo cu ta bay rescata e refineria, pasobra esaki no ta cos cu ta logra traves di subi caya. Y na e momento aki hasta un ciego mester por mira cu na Aruba mayoria hende ta keda leu di accion riba caya, sea cu ta pa un causa noble of pa meta mas dudoso.

Den e caso aki esey lo no yuda, pasobra e reapertura no ta den man di gobierno, si nan kier habri e planta. Gobierno por ofrece hopi of hasta di mas pa purba logra un acuerdo cu e companianan envolvi, pero a final de cuenta ta e factibilidad economico y financiero ta dicidi. Di loke nos sa di e negociacion, gobierno a bay hopi leu caba cu su oferta, unda Aruba (lesa: nos cartera) por bira responsabel pa den futuro paga pa desmantela y limpia e tereno. Aki caba nos tin un potencial riesgo di centenares di miyones di dollar cu nos no tin. Unico ‘rikesa’ cu Aruba tin awor ta e famoso cuatro mil miyon florin di debe publico, mas sigur un mil miyon florin di compromiso di Proyecto ‘PPP’ (Public Private Partnership) acerca pa yega na cinco mil miyon florin di debe. Laga nos skirbi esey un biaha den cifra: 5.000.000.000 florin pa nos ta mas consciente di kico e ta significa. Compara esaki cu un entrada di gobierno anual di Afl. 1.200 miyon, di cual nan no ta resta NADA, solamente mas debe tur aña, anto nos por tin impresion di kico ta warda nos den e trinta aña nos dilanti.

Anto nos ta ‘Superman’ cu ta bay rescata un refineria cu ningun compania di petroleo serio na mundo no tabata kier a tuma over? No ta apenas algo mas cu dos aña pasa cu PDVSA mes no tabata kier a refineria, pero tabata desea cu Valero lo a paga un startup di alrededor di 100 miyon dollar y haya pago den forma di crudo Venezolano, pasobra e tempo ey caba nan no tabata por a paga cash? Valero a nenga y e Venezolanonan no a preocupa mas te cu gobierno di Aruba a acerca nan cu un oferta pa cuminsa delibera atrobe, despues cu practicamente gobierno a acepta caba cu Valero lo a cuminsa desmantela na 2015.

Y no ta straño cu ningun caminda riba internet por haya un palabra expresa pa tanto Citgo of Valero tocante e asunto aki? Straño pasobra nan tur dos ta compania registra riba bolsa y por lo tanto obliga pa registra cierto cambionan cu por tin repercusion pa nan accionistanan?    Te dia di awe ta gobierno di Aruba ta esun cu ta divulga informacion tocante negociacion cu ta tumando luga pero di e otro actornan no ta tende nada. Sigur di Citgo esaki ta straño, pasobra ta trata di un compromiso di inverti un suma asina grandi, cu tin  consecuencia grandi pa su programa di inversion. Den evaluacion di 2016 di Fitch Ratings algun luna pasa di Citgo no a ni menciona plannan pa inverti na Aruba…

Pa bolbe na e actornan local: claro cu esnan den politica, awe caba ta preocupa cu e votonan di haya of perde otro aña. Esey no tin nada straño cun’e; si esey ta e negoshi cu bo ta aden, ta esey bo ta haci. Pero esnan cu no ta aden pero si ta ser pidi, of miho dicho obliga pa contribui cu cuanto un exito o fracaso gubernamental, lo mester reflexiona bon prome cu ta core aplaudi pa e teatro cu ta ser presenta na nan, sea cu e ta un tragedia o un comedia. Logra un reapertura, si esey ta e caso, no necesariamente ta un victoria a largo plaso. Hopi cos por bay malo cu ta costa nos hopi placa cu nos no tin. Si acaso no yega na un acuerdo y ta bay desmantela, esey no ta fin di mundo y lo duna perspectiva pa realmente transforma San Nicolas den algo cu no ta appendix di e refineria. Ironicamente na e momento aki no ta tende nada otro di tur e partidonan den parlamento, cu un discusion ciego unda e unico asunto cu ta parce importante ta ken lo a aporta mas si e refineria habri. Anto nos tabata kere cu goberna significa wak dilanti… Practicamente ningun gremio a tribi di contradeci gobierno den e asunto aki y mustra cu Aruba y San Nicolas lo por tin futuro si e refineria no t’ey mas. Unico cos cu a keda pa nos pidi, miho dicho exigi, ta cu si tin un acuerdo, cu e contenido ta bira publico. Wie betaalt…