Den e plannan di reforma cu gobierno a presenta den e Nota di Reforma, presenta na CAft y gobierno di Reino/Hulanda, tin tambe intencion di ‘flexibilisa’ ley laboral, pa bira mas facil pa un empresa por sali di personal no desea mas facil. Esey, segun e argumento di hopi empresario, lo ta na beneficio di e empresa y lo haci mas facil tambe pa un empresa tuma personal nobo, si nan sa cu, caso dado, nan no ta keda pega cu un empleado indesea cu no ta produci manera por spera di un persona den e posicion ey.

Nos ta sigur cu e asunto aki lo bay conduci na un debate hopi cayente entre representantenan di trahador y esnan cu ta representa empresa. Manera semper, e asunto tin varios banda. Di banda di e empresario ta mira e problema di productividad ora ta keda pega cu persona no ta haci e trabao manera mester ta y e proceso largo pa sali for di e contrato laboral ta costa hopi tempo y placa, mientras cu e empresa lo a beneficia si por a sali mas facil di e contrato. Esey tin algo di berdad aden, den e sentido cu e proceso pa yega na un retiro oficialmente otorga, via director di Departamento di Labor, por ehemplo, ta costa varios luna, cu e posibilidad tambe cu e Comision cu ta trata e caso, no ta yega na un conseho faborable pa e empresario. Bay corte tambe ta resulta un asunto costoso cu por dura varios luna; ta p’esey cu tin empresario cu sano huicio, cu ta trata di yega na un acuerdo cu e empleado pa e firma un convenio pa retiro den mutuo acuerdo. Esey tambe ta costa placa pasobra si no tin un acuerdo relativamente atractivo, e empleado no ta firma. En todo caso, solucion barata no ta conoci den e materia aki, pero e tempo cu e empleado cu no ta produci bon ta keda ‘hang around’ den e empresa por haci un diferencia grandi den ambiente, y pues den productividad.

Den e propuesta cu tin den e Nota di Reforma actual ta propone pa flexibilisa e posibilidadnan pa retira un empleado, pero cu e condicion cu lo mester mehora e condicionnan di salida pa e empleado. Pa esaki ta pensa den direccion di un tipo di ‘WW-uitkering’ pa un tempo no mucho largo. E placa lo mester bin di contribucion di e empresanan mes, loke ta añadi na e ‘cost of doing business’ pero cu lo faborece e empresario en general. Loke nos no ta comprende pakico no ta ‘merge’ e areglo aki cu e cesantia, na lugar di crea otro areglo apart atrobe. Nos a kere cu gobierno ta haci uso di e oportunidad aki pa simplifica hopi asunto robez cu nos tin, manera den nos sistema di impuesto, pues nos no ta mira pakico no por aplica esey aki.

Tambe lo ta contempla e abolicion di e articulo 1613 X di nos Codigo Civil, cu ta regla e condicionnan limita bao di cual un contrato di corto duracion ta permisible. Den resto di Reino esaki no ta existi. Pero, como empleador bo mester ta carece totalmente di creatividad pa bo no sa con bo ta hinca un contrato laboral bao di un di e excepcionnan. Di otro banda, e no a sirbi tampoco di tanto proteccion pa e empleado.

Ehemplo: na lugar cu e Arubiano haya un contrato di por lo menos un aña, ta e stranhero ta haya esey via un permiso unda e condicion ta cu e ta haya un contrato ‘voor onbepaalde tijd’. Den practica ta e trahador local a bira e ‘seizoensarbeider’ cu ta haya trabao na november y despues di carnaval por bay cas. Esey ta parti di e realidad cu nos ta biba aden. Uitzendbureau y ‘nulurencontract’ (contrato ‘on call’) tambe a haci nan entrada den nos economia pa hopi aña caba, pero ta straño cu hopi hurista ni sikiera ta menciona cu esey a percura pa bastante ‘flexibilidad’ caba den nos economia. Djis observa ken ta e promer personanan pa perde trabao ora e crisis a dal nos un poco luna pasa… Tabatin mester di flexibilidad eynan…? Na Hulanda mes, e cuna mundial di trabao temporal y uitzendbureau, a surgi caba e preocupacion cu e contratonan di corto duracion a bira asina hopi, cu hopi hende mas hoben no por inverti den nada duradero, pasobra nan no sa unda nan ta para dentro di un par di aña. Esaki a cuminsa haya influencia riba mercado di real estate, por ehemplo. Ta importante anto pa no exagera e flexibilidad ey, pa aki un poco aña nos bolbe unda nos ta awor.

Tambe tin otro aspecto cu nos no ta tuma na cuenta tanto y esey ta e sugerencia cu mas flexibilidad por crea mas empleo. Esey no ta berdad, a menos cu gobierno subsidia salario. Ningun empresario ‘in his right mind’ ta emplea mas hende cu e mester; al fin y al cabo ta un negoshi e ta opera y no un fundacion caritativo. Esnan cu ta purba combina caridad y empresa ta termina tumando medida. Restructura y saca exceso di labor for di bo lugar di trabao no ta un problema di gobernacion so.