Bon Dia Aruba a tene un entrevista cu Jose Tromp di Mary Joan Foundation. El a splica cu na Aruba su sistema no tin control adecua pa locual ta trata e pashentnan cu cancer.

Sr. Tromp a corda un caso di un meneer cu no ta registra na Aruba, cu tin cancer di pecho. El a tuma tratamento di afo. E ta continua splica e meneer aki a acerca e fundacion cu berguensa. “Su tratamento ta bayendo bon, pero e no kier a sali na publico y bisa cu e tin cancer. A yega di papia cune wak si e kier, pero e ta keda un situacion dificil.”

E ta bisa cu nan tin speransa cu un dia un homber lo para dilanti y bisa sin miedo cu e tambe tin cancer di pecho. Pero cu na momento e situacion ta dificil pa muhe admiti di tin e malesa, pues mescos pa hende homber.

Sinembargo, pa locual ta control, sr. Tromp ta bisa cu ‘lamentablemente nos ta un isla cu sympsosium oncologo tabata tin un problema enorme pa haya cifra’. E ta bisa cu e informacion cu nan tin no ta conta tur e pashentnan cu tin rond di Aruba. “No tin un control adecua pa cu esaki. Nos ta uzando fechanan di 2012/ 2014 na Aruba, papiando akinan di cancer en general.”

Segun sr. Tromp e ta remarca cu ta importante pa por duna cifra di pashentnan cu tin cancer. Pa motibo cu si no duna cifra, nan no por sigui cu e trabou manera mester como fundacion, ‘nos mester cifra actual’.

Algo cu sr. Tromp si kier a aclara, ta cu e situacion aki no ta pasa na Aruba so, pero pa motibo cu ‘nos ta un isla chikito’ e por ta mas facil pa controla locual ta cifra di pashentnan. “Nos sistema mes ta duna pa esey. Fundacionnan no ta traha hunto, e doctor di cas no ta traha hunto, internista y specialista tampoco. Ta importante pa sa ki tipo di cancer e pashent tin of ki tipo di medicamento e pashent tin cu tuma.”

Sr. Tromp ta agrega cu na final, e pashent ta esun cu ta sufri. E ta fastioso, pero e ta spera cu e dia lo yega unda ‘tin claridad, y pa e control ta manera mester ta.’

Algo cu nan ta pasa duro den dje pa locual ta pashentnan, ta e negligencia cu nan ta haya ora di bay busca un trabou. E ta bisa cu e ta un problema cu tin, y ta trece cu e pashent tambe ta bay atras, pa motibo di cu nan ta nenga nan pa por traha.

Sinembargo, den caso cu nan ta wordo nenga pa trabou, famia of amigonan por causa cu e persona por cay den depresion of afecta e parti mental mas di locual ta wordo afecta pa e malesa. “Nos tin un trahado social cu atende cu problemanan asina, den caso cu e ta casonan mas pisa, e ora dokter tin cu mand’e un psikiatra. Un psicologo si nos por mand’e directamente. Pero nos manera fundacion ta guia e cliente pa locual e tin cu haci, of e stepnan cu e pashent tin cu tuma.”

Nan ta conseha si pa muhenan y hende homber, si nan sinti algo straño, pa check cerca nan dokter, of pa nan por haci nan mamografie cada aña. Di e forma aki por detecta na tempo y por haci e trabounan necesario pa e cancer no sigui crece.

Sr. Tromp a finalisa ta bisa cu e pashent mas hoben cu tin registra cerca nan tin cancer cu 21 aña di edad. Nan sa si cu tin un mas hoben di 18 aña cu tin cancer di pecho, pero nan no ta registra na nan fundacion.

Nan meta como fundacion ta pa sigui crece den evento y pa sigui yuda esunnan cu a sufri of ta sufriendo di e malesa di cancer. Pa comunidad di Aruba tambe por yuda nan y hunto por haci cambio na pashentnan cu tin cancer.