FILE - The belongings of people who crossed the border from Sudan sit in a yard at the Joda border crossing in South Sudan Tuesday, May 16, 2023. As South Sudan’s plans to hold its first elections in December that should signify a major milestone in efforts to get lasting peace since the end of the civil war, mass violence and accompanying gross human rights violations continue unabated, a report by the UN Commission on Human Rights in South Sudan says. (AP Photo/Sam Mednick, File)

(AP) – Violencia en masse y violacionnan di derechinan humano na South Sudan ta sigui sin combati prome cu eleccionnan cu mester tuma luga den december, un reportahe pa Nacionnan Uni su Comision pa Derechonan Humano na South Sudan a adverti.

Violencia, violacionnan y impunidad ta sigui ataca e bida di un poblacion extremadamente vulnerabel segun e reportahe, advirtiendo cu e situacion humanitario ya caba extremo den e pais lo sigui deteriora.

E eleccionnan, e prome desde e independencia di Sudan den ana 2011, mester significa un logro den esfuersonan pa sigura un pas duradero desde e fin di e guera civil cual a golpia South Sudan desde ana 2013, causando e morto di 400,000 persona. Un trato di pas a ser yega den ana 2018 sinembargo e implementacion ta demasiado poco poco y violencia ta perisisti den partinan di e pais.

E reportahe presenta na Nacionnan Uni su Human Rights Council na Geneva diabierna a bisa cu e eleccionnan ta enfrenta desafionan politico y logistico y e cuadro legal post-eleccion te ainda ta incierto. Pasonan crucial den e acuerdo di pas di ana 2018 ta inclui e adopcion di un constitucion permanente, e unificacion di forsanan arma y e establecimento di e institucionnan di husticia transicional, “te ainda no a ser cuminsa of ta incompleto” segun e reportahe.

“Tempo ta cabando pa South Sudan su lidernan implementa e compromisonan clave, cual ta e blokinan pa pas, pa mantene e pais hunto y pa avansa e derechonan humano mas leu cu eleccionnan,” Comisario Barney Afako. E eleccionnan mester a tuma luga den comienso di aña 2023 pero a ser posponi pa 18 luna.

E esfuersonan di crea un estado y nacion a enkontra problema, mientras e represion y predadornan a fortalece segun e reportahe, agregando cu te hasta mientras insurgencia ta perisisti, violencia ta ser instiga pa elitenan politico y militar. Muhenan y mucha muhenan ta particularmente ataca mientras cu secuestro a bira “un negoshi explotativo preocupante.”

A bira un rutina pa muchanan di South Sudan ser nenga acceso na salud y educacion, pasando hambruna cu impactonan diverso riba e pais su futuro, e reportahe a revela. E Comision a haya tambe cu e forsanan arma te ainda ta usa muchanan como soldaat. Den aña 2019, e aña despues di e acuerdo di pas, Nacionnan uni a haya cu te ainda tabatin mas di 19,000 muchanan soldaat den South Sudan, e di dos cantidad mas halto na mundo.

“E motivadornan di violencia ta hopi conoci y mientras compromisonan a ser haci pa atende esaki, nos ta sigui mira un falta di disposicion politico pa implementa e medidanan necesario pa mehora miyones di bida,” Yasmin Sooka, hefe di e comision a bisa.

South Sudan su futuro inmediato y di termino largo ta depende riba lidernan politico y si finalmente nan lo cumpli cu nan compromiso di trece pas y deshaci di e ciclo di violacionnan di derechonan humano segun Sooka.