editorial 2_15_1.jpg

Dialuna ultimo tabatin e partidonan envolvi den e caso Z den corte atrobe. Awor ta e ministro encarga cu Salubridad Publico mester a enfrenta doño di e boutique hotel. No ta mucho tempo pasa cu e mesun hendenan aki tabata den corte hunto cu e ministro encarga cu Infrastructura, cu tabata completamente na nan fabor. Mayoria di medio di comunicacion no a mustra riba e hecho cu e ministro ey no tabatin ningun problema pa duna e cambio di destinacion di e tereno di vivienda pa area comercial pa explota un hotel. Esaki a base di un maneho di ‘laissez faire’ cu e mes tabata practica pa seis aña caba, unda cantidad di cas, no solamente den e area aki, sino tur caminda, por a cuminsa operacion di acomodacion turistico sin cu ningun dia gobernacion den su totalidad a lanta un dede pa atende e situacion aki. Ta te awor cu e hotelnan a cuminsa nota e competencia di e sector semi-informal aki, y un bario residencial a cuminsa exigi nan derecho, e griteria a cuminsa.

Net prome cu hues a dicta sentencia den e caso sumario cu e bisiñanan a entama, e ministro a haci loke por a anticipa di su banda, kibrando e sentencia na caminda, otorgando e cambio di destinacion pidi pa Ocean Z, net prome cu e veredicto di hues. Esaki a haci cu hues den e caso aki a comenta cu e ministro a mustra di ta ‘morde na e reisnan di estado di derecho’. Dificilmente e ministro por argumenta cu e no tabata sa kico e ta haci. Si acaso e no tabata sa, anto su conseheronan ta demasiado bon pa no comprende e magnitud di e problema cu e ministro lo a crea y sin embargo el a hacie.

Den otro pais un Prome Ministro lo a urgi e ministro en cuestion pa entrega su cartera, pero nos sa cu na Aruba e cosnan no ta bay asina. Di banda di e empresa nan ta kere di tin bon carta den nan man cu e cambio permiti pa e destinacion di e tereno. Sin embargo, no por ignora e hecho cu e cambio ey ta atenta keto bay contra e ley di Ordenamento Teritorial, unda ta prohibi actividad hotelero. Cu a permiti un cantidad di otro actua contra ley, sin sikiera tin un peticion ni mucho menos un permiso pa cambia e destinacion di erfpacht, ta berdad. Pero e ta keda contra ley di Ordenamento Teritorial cu tin henter e area, pa duracion di e plan basa riba e ley aki, como zona destina na uzo residencial.

Independiente di con e caso aki bay termina, lo tin daño considerabel di un of otro banda. Si acaso finalmente e hotel haya rason, e bisiñanan lo keda perhudica. Si e bisiñanan haya rason y definitivamente no por opera un hotel na e sitio ey, un inversion grandi no lo bay perdi, pero e propietarionan lo no por recupera nan inversion.

Y pakico tur e cosnan aki ta sucede asina? Pasobra gobierno no ta un gobierno so, pero cada ministerio ta actua riba nan mes. Si e rabia di ministro encarga cu Turismo algun tempo pasa tabata concerni esaki, unda e ta mira su trabao afecta pa otro ministro cu simplemente ta actua segun e mes ta haya ta bon, ignorando un ley cu por wel di ta di gobierno di otro signatura,  pero e ta un ley y mester respet’e. Finalmente, si gobierno ta desea di ignora ley existente, den corte hues no por y no ta actua asina y si ta tuma ley existente na consideracion. Esey tabata e tono y direccion di e veredictonan te na e momento aki. Ta dificil pa imagina cu den e casonan venidero hues lo bay pone e ley concerni un banda, y ta mira solamente e aspectonan cu ta concerni estrictamente e permiso di hotel cu a keda pendiente.

Kico por ta e opcion pa gobierno si toch nan kier complace e doñonan? Nan lo por prepara un cambio di e destinacion den e ley concerni pa henter e area, y habri caminda pa legalisa tur operacion awor ainda ilegal di hoteleria. Everybody happy, inclusive gobierno actual cu nunca a gusta e ley aki cu nan adversario politico grandi a introduci tanto aña pasa.

Den tur esaki, tin un aspecto mas cu no a bin dilanti y esey ta cu ley, tanten cu e t’ey, no ta conta solamente pa ciudadano so, of pa gobierno so, e ta conta pa tur. Esey ta significa tambe cu e doñonan di e hotel no por haci como si fuera ley no ta existi pa nan y cu ta pa nan sorpresa nan a bin descubri na ultimo cu loke nan tabata purba forsa, tabata contra ley, pasobra esey ta loke e señora a pretende cu nos mester kere den su rueda di prensa algun tempo pasa.  E abogadonan cu el a charter tambe ta demasiado bon pa por pretende esey y ta mustra cu nan a actua conscientemente, pensando cu unda tanto a logra, nan tambe tabata por.