Gobierno a cobra casi 18 porciento menos na loonbelasting na 2020. Esaki ta resultado directo di e pandemia di COVID-19, segun Servicio di Impuesto, SIAD. E cifranan aki a keda compila den e Reportahe di Ehecucion prepara pa Ministerio di Finanzas y Economia pa Parlamento y College Aruba Financieel Toezicht.

A cobra 47.7 miyon florin menos na loonbelasting, debi cu hopi hende a perde nan trabao y otronan a haya salario cu ta structuralmente mas abao. Sinembargo, a mitiga e caida grandi aki cu entradanan incidental a base di maneho temporal, pa permiti hendenan cumpra nan pensioen. Na 2020 a permiti pa cumpra mas di 200 miyon florin na pensioen na un loonbelasting di 10 porciento. Ta trata aki di individuonan cu a haya oportunidad di saca placa di nan propio pensioen priva, sin cu mester paga un suma cuantioso na belasting.

E cifranan ta mustra si cu den comparacion cu realisacion di e entradanan di 2019, e reduccion total di belasting directo, indirecto y otro a baha cu 347,8 miyon. E caidanan principal tabata den e categoria di belasting indirecto, cu a cay cu 187,5 miyon florin, sigui pa caida den entrada cu no ta procedente di belasting, cu tabata 35 miyon florin menos na 2020, compara cu 2019.

Pa loke ta Inkomstenbelasting, Gobierno ta bisa cu mester tene cuenta cu aki por bin restitucion y cobranza adicional. Pero pa fin di 2020, e resultado di e pago y restitucion tabata positivo pa caha di Gobierno pa un suma di 12.1 miyon florin. E diferencia cu 2019 tabata hopi chikito, esta 0.9 porciento.

Interes riba debe cu belasting

SIAD ta pone interes riba e suma di belasting cu debe y e trabao di SIAD pa bay tras di e belasting atrasa a resulta den un aumento den pago di e interes, cu ta suma na 0.4 miyon florin. Esaki ta un aumento di 31.6 porciento. E entradanan cu ta cay bao di e categoria aki ta producto di cooperacion di e afpakteam (cu ta confisca fondo y propiedad di actividadnan ilegal), y e comparacion di datonan di Camara di Comercio y e Organo Ehecutivo di AZV, y un cooperacion mas intensiva entre Censo, SVB, DIMAS y e estimulo di e reportahenan interno di no-cumplimento. Meta ta pa por impone e cobranza esta e ‘naheffing’ mas lihe posibel riba tanto loonbelasting, BBO y belasting riba ganashi.

E belasting riba ganashi a ilustra un reduccion di 23,9 miyon florin, cu ta un caida di 15 porciento compara cu 2019. A cambio, e realisacion pa locual ta e presupuesto di emergencia ta yega na 134,5 porciento. E porcentahe halto aki, segun SIAD, ta debi cu tabatin mas cumplimento cu a spera. E extension di pago di e belasting riba ganashi di 2019, tabata parti di e Plan di Emergencia Financiero 2020, unda a base standard, cu excepcion di e sector financiero, a duna extension na pago di e belasting aki te cu fin di November 2020. Consecuentemente, mayoria di e entrada for di e categoria aki a drenta den e di cuater kwartaal di 2020.

SIAD ta bisa cu ta importante pa señala cu tabatin hopi pago durante luna di October na balor di 14.3 miyon. Mirando esaki, SIAD ta kere cu mester normalisa e periodo di pago di belasting riba ganashi pa 2020 (cu mester paga den 2021).

Dividendo

Gobierno a haya 25.7 miyon florin menos na belasting riba dividendo compara cu 2019, cu ta un reduccion di 54.6 porciento. Sinembargo, e ta mas cu locual a presupuesta pa fin di 2020. Mesun cos ta conta pa pago di belasting riba tereno, of grondbelasting. E cantidad tabata menos cu 2019, esta 0.9 miyon florin, cu ta un caida di 2.2 porciento. Pero asina mes e ta mas cu locual a spera den Presupuesto di 2020. A realisa 125 porciento di locual a presupuesta na entrada pa medio di grondbelasting.

Segun SIAD, e entrada di grondbelasting ta depende hopi di con ta saca e cobranza. Normalmente, e cobranza, yama ‘kohier’ ta sali den e di dos kwartaal. A kere cu COVID-19 lo a influencia e cumplimento negativamente, pero e cobranza real a resulta di ta 8 miyon florin mas cu locual a spera.

Belasting riba traspaso

Tambe a realisa mas belasting, pa medio di traspaso, cu a proyecta den Presupuesto di Emergencia 2020, esta 113.2 porciento. A registra un aumento di 2.3 porciento. Ta dificil pa splica kico ta e motibo di e pago aki. E cobranza di number di auto (motorrijtuigenbelasting) tambe a surpasa expectativa y a realisa esaki pa 113.5 porciento pa un total di 27,8 miyon florin cu ta 1,9 porciento mas cu 2019. SIAD ta haya importante pa mustra cu 89 porciento di e entrada di e belasting aki tabata pa aña 2020 mes.

Cobranza via Departamento di Aduana Aruba

Tarifa di importacion, accijns y otro servicio cu ta cobra ta keda pa cuenta di Departamento di Aduana Aruba, DAA. Pa e prome lunanan di 2020, e medionan realisa tabata den liña cu locual a drenta na entrada pa e mesun periodo na 2019. Pero, despues por a nota e influencia di e pandemia. Desde Juni/Juli di 2020, na momento y despues di a lanta e ‘lockdown’ y tambe durante e periodo di vakantie a ilustra un aumento di medio. E apertura di e mercado Latino Americano a afecta e entradanan positivamente, contrario na locual a spera. E realisacion di e entradanan no a logra of surpasa locual a ricibi na 2019, pero a keda den e liña si. Pues, e realisacion di e entradanan pa medio di e cobranzanan di DAA, tabata 129,13 porciento di locual a presupuesta na 2020. Na 2019 a realisa menos cu locual tabatin presupuesta. Pues aunke cu a haya menos entrada na 2020, e tabata hopi den liña di 2019.

Di e grupo aki, e medio di entrada mas grandi tabata tarifa di importacion, cu ta tuma 31.2 porciento di e totalidad. Na 2020, a cobra 58.6 miyon florin menos na tarifa di importacion cu ta un caida di 31.5 porciento compara cu 2019. A realisa 98 porciento di locual a spera den e Presupuesto di Emergencia pa 2020. Motibo di e caida aki ta e lunanan cu Aruba tabata den lockdown. Locual ta yamativo ta cu e tendencia di aumento skerpi cu a registra asina cu a habri frontera a para na December 2020. E pandemia, cu a rekeri medidanan skerpi a pone cu a importa menos na 2020.

Menos container

Locual a afecta e entrada pa otro medio ta cu por ehempel tabatin menos avion na 2020, esta 9021 avion compara cu 15.396 na 2019, esta un caida di 6375 avion na 2020. E cantidad di barco cu a drenta tambe a cay, pero no mes drastico, di 1175 na 2019 pa 1101 na 2020.

Locual si ta yamativo ta e cantidad di container cu a drenta Aruba. Na 2019 e tabata 32.474, y el a baha cu 17.422 pa un total di apenas 15.052 container na 2020.

Accijns

Accijns hunto ta forma 27.3 porciento di e entrada total den belasting indirecto, y pa 2020 e tabata mas cu presupuesta, esaki 120.0 porciento, pa un total di 111.6 miyon florin. E caida compara cu 2019 tabata di 40.3 miyon florin, pa motibo di caidanan den accijns pa bebida destila, cerbes, azeta mineral y sigaria. Mester bisa cu DAA ta investigando desaroyonan cu tin di haber cu e accijns riba azetanan mineral pa e aña administrativo 2017-2019.

 

BBO (plus BAVP)

Ta registra e BAVP separa den administracion di Aruba pa haya miho bista cuanto e entrada ta di e belasting indirecto aki. Hunto, BBO (y BAVP) ta bon pa 36,8 porciento di e entradanan di belasting indirecto. Na 2020 a mira un caida di 65.5 miyon florin, cu ta 30.4 porciento. Tampoco a realisa locual a presupuesta den e Presupuesto di Emergencia 2020 y a yega na 97,3 porciento. E impacto riba entrada di BBO tabata particularmente pisa durante e prome lunanan di e pandemia. Na momento cu a cuminza duna subsidio di salario y a reactiva turismo a mira un crecemento atrobe.

Efecto DIMAS

E pandemia tabatin efecto pa otro tipo di belasting indirecto cu a cay cu 23,1 miyon florin compara cu 2019, pero cu toch ta cuadra cu locual a presupuesta pa 2020. E contribucion mas grandi den e grupo aki cu ta forma 4,7 porciento di e totalidad di belasting indirecto a bin di permiso di casino.

Retribucionnan, leges y derecho a produci 12 miyon florin, cu ta realisacion di apenas 46,6 porciento pa locual tabata presupuesta. Mayoria servicio y departamento, tanto polis, DIP y otro a logra cobra e mesun nivel na e tipo di medio aki. Pero e sla pa Gobierno a bin debi na DIMAS, cu a mira un caida di 12,3 miyon florin, y tambe na Censo.

Pa loke ta derecho y boet, esakinan a produci 47,9 miyon florin pa Pais Aruba, cu ta 130,3 porciento di locual a presupuesta. E ta un reduccion si di 2,7 miyon compara cu 2019.

En total, por conclui cu entradanan di Gobierno a cay hopi, particularmente debi na e caida den belasting indirecto y directo. Tur entrada a cay, cu excepcion di e contribucion di entidadnan publico y fondonan, pa un aumento di 9,8 miyon florin, ademas di interes cu a subi compara cu 2019.