Leyla Escobar, formado di Universidad di Trahadonan di America Latino
Leyla Escobar, formado di Universidad di Trahadonan di America Latino

Sindicato como cualkier organisacion tin su crisisnan y retonan. Un di su crisis ta e perdida di miembronan. Mientras cu nan retonan principal ta esun di bin cu un discurso y strategia nobo pa stimula y haci mas atractivo e sindicalismo pa e generacion nobo di trahadonan. Otro observacion: directivanan ta wordo cambia masha poco pasobra falta interes pa forma parti di nan.

Leyla Escobar ta traha como formado di Universidad di Trahadonan di America Latino (UTAL) estableci na Panama; y tambe e ta miembro activo di e Federacion Venezolano di Maestro. Recientemente el a bin duna un tayer pa un grupo di delegadonan nobo di FTA. Ya cu FTA ta miembro di UTAL, y e instancia aki ta duna asistencia y apoyo na nan miembronan. Pa basta aña mayoria di nos dirigentenan sindical ta hayando formacion via UTAL.

Falta di motivacion
Caba bes mas ta resulta dificil pa e organisacion sindical por haya mas miembronan nobo y mantene motiva esunnan cu nan tin caba. “E movemento sindical ta sufri mescos cu otro organisacion di poco animacion di e hobennan.” E hobennan di awendia tin otro interesnan y e ta haya cu e realidad ta mustra cu ainda sindicalismo no a logra conecta su mes bon cu e interes di e hobennan aki, pa asina logra un transfusion di sanger nobo den mundo sindical.

Pero di otro banda ta evidente cu e clase trahado nobo y jong no a compronde e berdadero importancia di organisa su mes como trahado pa nan bienestar. Nan bienestar kiermen no solamente fei punto di bista economico sino tambe di nan bienestar fei punto di bista di calidad di bida. Si nan ta organisa nan por logra mayor poder pa cuminsa un negociacion dilanti nan doño di trabou, sra. Escobar ta bisa.

E hendenan jong no a compronde e importancia aki. Tampoco nan no ta sinti identifica su mes cu e organisacion sindical”. Esaki ta un motibo pakico e organisacionnan sindical mester re inventa, renoba y restructura su mes pa wak ki otro cosnan nan por haci riba e tereno aki. Sin laga un banda e lucha pa e derechonan laboral, ya cu esaki ta e esencia di e sindicatonan.

Otro necesidad
E ta laga sa cu no solamente e discurso di e organisacion sindical di awe dia mester ta otro. E no mester ta basa exclusivamente riba aumento di salario, ya cu e necesidad di e trahadonan di awendia ta totalmente otro na esunnan di 20 aña pasa.

Mi no lo cambia e discurso so, sino te hasta e forma di haci sindicalismo”. E sindicalismo no mester perde su esencia como organisacion unda e trahadonan por haya apoyo pa nan derechonan. Pero e sindicato mester ta un escenario caminda e trahado como persona por desaroya su mes, y no solo como trahado. Unda e por haya espacio pa satisface su necesidadnan personal, profesional, recreacion, artistico, estudio, deporte, etc..

Esaki ta loke nan ta haciendo pa hala atencion di e clase trahado jong. E sindicato cu kier keda vigente cu e mundo moderno di awendia mester ofrece un variedad amplio di servicio pa e trahado por sinti su mes identifica cu e sindicato. “E hendenan jong no ta identifica su mes cu e sindicato, pasobra nan ta wak cu e ta un sitio unda nan ta bay resolve su problema. Pero nan no ta wak cu e ta un espacio unda nan por desaroya nan mes.”

Si e sindicatonan cu por logra restructura su mes pensando no solamente riba su miembro como trahado sino como persona, lo ta mas integra y solido, segun e.

Realidad di sindicalismo
E realidad di awendia riba nos isla ta totalmente otro riba tereno sindical cu pa ehempel 31 aña pasa, ora cu nos pais a logra su Status Aparte, y unda e sindicalismo tabata mas fuerte y mas agresivo. Awor y specialmente despues di e Dialogo Social nos por mira un sindicalismo mas pasivo y dividi. Pero esaki no ta un realidad isola for di e desaroyo di sindicalismo den henter mundo. Tabatin empresanan su sindicato a haci nan presencia y awendia e sindicato no t’ey mas.

E pregunta cu ta surgi ta: sindicalismo ta den via di extension? E lo somenta of stop di existi? E formado di UTAL, sra. Escobar tabata categorico di bisa cu e movemento of organisacion sindical no lo somenta pasobra ‘semper e clase trahado lo tin nan necesidadnan’. Tambe semper lo tin hendenan cu lo desea di uni y organisa nan mes como un team pa asina obtene cierto beneficio.

E ta reconoce cu antes e sindicato tabata mas fuerte y agresivo pasobra e necesidadnan tabata mas grandi. E trahadonan organisa door di nan sindicatonan a logra conkista hopi beneficio actualmente ta preto riba blanco. Kiermen cu ora un trahado ta cuminsa traha den un empresa independientemente cu e ta miembro of no di un sindicato, e ta gosa di cierto derechonan y beneficionan producto di e lucha sindical di pasado. “Nan ta derechonan cu e trahado ta adkiri y cu nan t’ey; y cu nan no mester lucha pa nan.”

Segun sra. Escobar, berdaderamente e lucha sindical di antes tabata uno hopi duro. Pero awe unabes cu e trahado drenta un empresa, ya caba e ta gosa di cierto derechonan cu a keda garantisa caba danki na e conkista mundial y nacional di sindicalismo.

Nos no ta bay somenta como sindicato. Pero si e tendencia mundial ta cu e cantidad di miembro a baha.” Esaki ta mas evidente den paisnan unda e trahadonan ta pensa hopi individualmente. Nan ta poco interesa y nan ta dedica poco tempo pa nan organisacionnan sindical.

Competencia sindical
E competencia entre sindicatonan caminda un sindicato ta purba di kita miembronan y representacion sindical fei otro sindicato, ta otro problema cu mester tene cuenta cu ne.

Ami ta satanisa e tipo di competencia aki.” Pasobra e ta haya cu tur organisacion sindical tin e mesun obhetivo comun cu ta esun di salvaguardia e derechonan y interes di e trahadonan.

E no ta descarta cu por tin rivalidad ora cu tin diferente sindicato; pero e problema ta sinta ora cu un sindicato ta busca tur manera pa e otro sindicato trompica. E ta trece e siguiente reflexion: Si un sindicato ta purba di stroba y kita miembronan fei otro sindicato, na final di cuenta e lo crea un aliansa cu otro cu pa general ta e mesun dunado di trabou. Pero esun cu ta bay sufri ta e propio trahadonan; y esey no ta e obhetivo cu un sindicato tin.

E ta kere cu tur organisacion sindical tin su derecho di existencia; y si ta existi hopi sindicato na momento di representa e trahadonan, locual nan mester haci ta cera cabes a base di acuerdo pa asina desaroya un unidad di accion, aunke cada sindicato tin nan propio structura of organisacion.

Falta di compromiso
El a expresa su preocupacion cu e organisacionnan sindical na Aruba; ya cu e ta percibi cu ta existi un motivacion pober di nan miembronan pa asumi responsabilidad den e seno di nan organisacion sindical.

E directiva ta wordo renoba masha poco pasobra tin masha poco hende cu kier forma parti di dje”. E ta haya masha contradictorio cu mientras cu den otro paisnan e hendenan ta anhela y lucha pa bira miembro di e directiva di e sindicato; na Aruba masha poco ta e delegadonan sindical cu lo desea di forma parti di e directiva, ya cu nan no kier carga responsabilidad.

E hendenan jong a bira apatico y casi mester hala nan pa nan asumi un funcion den e directiva nobo. E echo aki ta trece cu no semper bo ta haya den e directiva ni e miho ni esun mas capaz; sino esunnan cu kier y despues nan ta keha di esaki. E ta kere cu mester bati man na e ‘heroenan cu ta asumi sin of cu capacidad e peso di hiba padilanti un organisacion sindical’.

E ta sinti cu ta existi un falta di consciencia di clase obrero of trahado; y mas bien ta existi hopi individualismo. Lamentablemente e hendenan ta worry menos cu e problema cu e otro hendenan tin, sin wak mas leu considerando cu eventualmente e lo bira un problema pa su mes despues. “Anto mañan mi lo ta mi so pasobra awe mi no tabata t’ey pa sostene otro. Esaki ta mi preocupacion den un pais manera Aruba.”

E ta spera cu ohala e futuro di sindicalismo riba nos isla lo conta cu mucho mas hende dispuesto pa asumi un compromiso. E organisacion sindical no necesariamente mester kita full tempo fei un persona. E frase cu e ta haya apropia ta: “Si cada un di nos ta haci un tiki; no mester di un grupo chikito pa haci full e trabou”. Ya cu sindicalismo mester ta un organisacion unda mester prevalece e trabou di ekipo y no di un lider so, sino e no ta bay funciona.